Το παρόν και το μέλλον του κράτους πρόνοιας προς τους πολίτες με προβλήματα αναπηρίας: H ίδρυση των κέντρων πιστοποίησης αναπηρίας και η εξέλιξη τους μέχρι σήμερα – ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της ΚΑΜΑΤΣΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ – ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΠΜΣ Δημόσια Διοίκηση – Δημόσιο Μάνατζμεντ – Μέρος 5ο

 

1.4          Μορφές κοινωνικής πολιτικής

 

Υπάρχουν τρείς μορφές κοινωνικής πολιτικής:

• H κοινωνική πρόνοια, όπου το κράτος μονομερώς κάνει παροχές σε ορισμένα άτομα ή ομάδες που έχουν ανάγκη από βοήθεια.
• Η κοινωνική ασφάλιση, όπου ανταποδίδονται παροχές έναντι εισφορών των πολιτών
• Η κοινωνική ασφάλεια, όπου είναι ευρύτερη από την κοινωνική ασφάλιση και εξασφαλίζει το άτομο από ορισμένους κινδύνους9.

 

1.4.1.     Κοινωνική Ασφάλεια ( Social security)

 

H κοινωνική ασφάλεια έχει σκοπό την ευρύτερη κοινωνική προστασία των μελών μιας κοινωνίας.

 

1.4.2.     Η κοινωνική Πρόνοια ( public assistance)

 

Η Κοινωνική Πρόνοια εμφανίστηκε ιστορικά ως μορφή κοινωνικής πολιτικής κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και είναι ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας για καταστάσεις και όχι κινδύνους, με τους φορείς να συμμετέχουν μέσω επιδομάτων και παροχών σε είδος, αντιμετωπίζοντας την φτώχεια, την ανικανότητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η χρηματοδότηση γίνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό και ο χαρακτήρας είναι μη ανταποδοτικός (δεν υπάρχει καν ανάγκη κάποιας προηγούμενης εισφοράς). Καλύπτει κάθε μέρος του πληθυσμού ανεξάρτητα αν εργάζεται ή όχι και αν έχει εξασφαλίσει άλλα κριτήρια (πχ. Έτη ασφάλισης) εκτός από τον διαπιστωμένο κίνδυνο (ανάγκη).

 

1.4.3.     Κοινωνική Ασφάλιση (Social Insurance)

 

Η Κοινωνική ασφάλιση θεμελιώθηκε στην Ευρώπη τον 20ο αιώνα και συνδέθηκε με το κράτος πρόνοιας και αποτέλεσε το βασικό πυρήνα της κοινωνικής πολιτικής των κρατών. Κοινωνική ασφάλιση είναι ένα Σύστημα παροχών έναντι βέβαιων ή αβέβαιων κινδύνων όπως η ασθένεια, το γήρας, η αναπηρία η ανεργία και ο θάνατος του άμεσου μέλους που επιφέρει απώλεια πόρων στα προστατευόμενα μέλη της οικογένειας. Έτσι τα εργαζόμενα (άμεσα ασφαλισμένα μέλη) και τα προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς τους (υπό προϋποθέσεις) προστατεύονται έναντι των κινδύνων που επιφέρουν απώλεια εισοδήματος. Η χρηματοδότηση γίνεται από τις εισφορές των ασφαλισμένων και τις εισφορές των εργοδοτών. Από την συμμετοχή του κράτους (κρατικός προϋπολογισμός) και δευτερευόντως από τους κοινωνικούς πόρους και τους προσόδους περιουσίας. Τα προγράμματα που αναπτύσσονται είναι κυρίως το συνταξιοδοτικό σύστημα με συντάξεις γήρατος, αναπηρίας και χηρείας. Υγειονομική (ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη) και επιδόματα (ασθένειας, μητρότητας κλπ.).

 

9 Ιατρίδης Δ.,Αθήνα,1990, «Σχεδιασμός Κοινωνικής Πολιτικής», Gutenberg