Το δικαίωμα των ατόμων με οπτική αναπηρία στην αγορά εργασίας και η συμπερίληψη αυτών σε επικείμενο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ του Νικόλαου Τσέγκου και της Μαρίας Τσώνη Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών ΠΑΔΑ-ΑΣΠΑΙΤΕ: Επιστήμες της Αγωγής μέσω Καινοτόμων Τεχνολογιών και Βιοϊατρικών Προσεγγίσεων Μέρος – 8ο
2.1 Ενταξιακή εκπαίδευση
Σύμφωνα με την Unesco 2020 «Η εκπαίδευση είναι η διαδικασία μέσω της οποίας οι άνθρωποι αποκτούν γνώσεις, δεξιότητες, αξίες, πεποιθήσεις και συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία» (Unesco, 2020). Η εκπαίδευση πρέπει να είναι προσβάσιμη, καθολική και ποιοτική για όλους, ανεξαρτήτως των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία (United Nations, 2006). Η εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία απαιτεί την υιοθέτηση προσεγγίσεων που προωθούν την κοινωνική ένταξη, την προσαρμογή του εκπαιδευτικού υλικού και των μεθόδων διδασκαλίας, καθώς και την ευαισθητοποίηση της κοινότητας για τα θέματα που αφορούν την αναπηρία (Florian & Rouse, 2014). Ως προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, έρχεται να οδηγήσει η συμπεριληπτική εκπαίδευση.
Συγκεκριμένα, η ενταξιακή εκπαίδευση αναφέρεται στη διαδικασία που επιτρέπει σε όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως των ειδικών αναγκών ή των δυσκολιών μάθησης, να μοιράζονται ένα κοινό εκπαιδευτικό περιβάλλον με την κατάλληλη υποστήριξη και τις προσαρμογές (Ainscow & Cesar, 2006). Σκοπός της ενταξιακής εκπαίδευσης είναι να διασφαλίζει ότι κάθε μαθητής διαθέτει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί και να μάθει στο πλαίσιο μιας διαφορετικής και κατανοητικής κοινότητας (Booth & Ainscow, Index for inclusion: Developing learning and participation in schools, 2011).
Η ενταξιακή εκπαίδευση περιλαμβάνει πολλές πρακτικές, όπως η διαφοροποίηση της διδασκαλίας, η υποστήριξη των μαθητών μέσω συνεργατικής μάθησης, η χρήση τεχνολογίας για την προσαρμογή των μαθησιακών εμπειριών και η κατάρτιση των εκπαιδευτικών για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των μαθητών (Forlin & Chambers). Παρόλο που η ενταξιακή εκπαίδευση προωθείται παγκοσμίως, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις.
Συμπεριληπτική εκπαίδευση είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται εναλλάξ με την ενταξιακή εκπαίδευση και αναφέρεται στη διαδικασία που επιδιώκει την καθολική πρόσβαση, συμμετοχή και επιτυχία όλων των μαθητών, ανεξαρτήτως φύλου, κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου, πολιτιστικής καταγωγής, θρησκευτικών πεποιθήσεων ή ειδικών αναγκών (Unesco, 2017). Η συμπεριληπτική εκπαίδευση θεωρείται μια μορφή εκπαίδευσης που σέβεται τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των μαθητών και προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες τους μέσω της προσαρμογής των πρακτικών, των περιβαλλόντων και των προγραμμάτων σπουδών (Loreman, Deppeler, & Harvey, 2010).
Η συμπεριληπτική εκπαίδευση επιτυγχάνεται μέσω μιας ποικιλίας στρατηγικών, όπως η χρήση καθολικού σχεδιασμού για τη μάθηση, (Universal Design for Learning UDL) η οποία είναι μια προσέγγιση που αποσκοπεί στην ανάπτυξη ευέλικτων εκπαιδευτικών πρακτικών και περιβαλλόντων για να καλύψει τη μοναδικότητα και τις ανάγκες όλων των μαθητών (Cast, 2018). Η καθολική σχεδίαση για τη μάθηση επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς να προσαρμόζουν το περιεχόμενο, τη μεθοδολογία και την αξιολόγηση για να διευκολύνουν τη συμμετοχή και την επιτυχία όλων των μαθητών.
Η συμπεριληπτική εκπαίδευση απαιτεί επίσης την υποστήριξη και τη συνεργασία μεταξύ των διευθυντών, των εκπαιδευτικών, των οικογενειών και των μαθητών. Η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και η αλληλοϋποστήριξη μεταξύ τους είναι απαραίτητες για την υλοποίηση της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης στην πράξη (Katz & Mirenda, 2002).
