Το δικαίωμα των ατόμων με οπτική αναπηρία στην αγορά εργασίας και η συμπερίληψη αυτών σε επικείμενο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ του Νικόλαου Τσέγκου και της Μαρίας Τσώνη Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών ΠΑΔΑ-ΑΣΠΑΙΤΕ: Επιστήμες της Αγωγής μέσω Καινοτόμων Τεχνολογιών και Βιοϊατρικών Προσεγγίσεων Μέρος –  9ο

2.2          Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία

Η εκπαίδευση ατόμων με οπτική αναπηρία περιλαμβάνει μια σειρά από προσεγγίσεις και πρακτικές που στοχεύουν στη βελτίωση της πρόσβασης, της συμμετοχής και της επιτυχίας των μαθητών με προβλήματα όρασης στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Αυτό περιλαμβάνει την παροχή προσαρμογών, βοηθημάτων και υπηρεσιών που ανταποκρίνονται στις ατομικές ανάγκες των μαθητών με οπτική αναπηρία (Mason, McCall, Arter, McLinden, & Stone, 2012).

Η καθολική σχεδίαση για τη μάθηση (UDL) και η συμπεριληπτική εκπαίδευση είναι προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη των μαθητών με οπτική αναπηρία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση ειδικών τεχνολογιών, όπως ομιλία ή οθόνες Braille, προσαρμοσμένα εκπαιδευτικά υλικά και διδακτικές πρακτικές που λαμβάνουν υπόψη την οπτική αναπηρία (Holbrook & Koenig, Foundations of education: Vol. II. Instructional strategies for teaching children and youths with visual impairments, 2000).

Στην εκπαίδευση ατόμων με οπτική αναπηρία, οι ειδικοί εκπαιδευτικοί για την οπτική αναπηρία (TVIs) παίζουν σημαντικό ρόλο. Οι TVIs (Teachers of the Visually Impaired) είναι εκπαιδευτικοί που έχουν ειδική κατάρτιση για να υποστηρίξουν τους μαθητές με οπτική αναπηρία. Αυτοί οι ειδικοί εκπαιδευτικοί συνεργάζονται με τους γενικούς εκπαιδευτικούς, τους γονείς και άλλους επαγγελματίες για να εξασφαλίσουν ότι οι μαθητές με οπτική αναπηρία έχουν πρόσβαση στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, καθώς και στην ανάπτυξη κοινωνικών και ανεξάρτητων δεξιοτήτων.

Στην εκπαίδευση ατόμων με οπτική αναπηρία, η εκμάθηση της γραφής Braille μπορεί να είναι σημαντική για την πνευματική ανάπτυξη και την αυτονομία των μαθητών. Επίσης, η κινητική εκπαίδευση και η καθοδήγηση έχουν τη δυνατότητα να σταθούν αρωγοί για τα άτομα με οπτική αναπηρία, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν περισσότερη αυτονομία και ελευθερία κίνησης (LaGrow & Weessies, 1994).

Τα άτομα έχοντα οπτική αναπηρία έρχονται αντιμέτωπα με δυσκολίες ποικίλου περιεχομένου στην εκπαίδευση, όπως περιορισμένη πρόσβαση στο περιεχόμενο, δυσκολίες στην επικοινωνία, κοινωνική απομόνωση και έλλειψη προσαρμογών. Η τεχνολογία παίζει έναν ολοένα και πιο βαρύνουσας σημασίας ρόλο στην υποστήριξη των ατόμων με οπτική αναπηρία στην εκπαίδευση. Ανάμεσα στα πιο διαδεδομένα μέσα είναι και τα εξής:

1. Ψηφιακά βοηθήματα: Οι οθόνες Braille, οι φορητές συσκευές μεγέθυνσης, και τα λογισμικά ομιλίας (TTS) μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με οπτική αναπηρία να έχουν πρόσβαση σε περιεχόμενο και να συμμετέχουν ενεργά στη μάθηση (Bouck, 2020).
2. Εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας (AR): Οι εφαρμογές AR μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με οπτική αναπηρία να αλληλοεπιδράσουν με το περιβάλλον τους και να κατανοήσουν καλύτερα το χώρο γύρω τους (Kouroupetroglou, K., & G., 2018).
3. Έξυπνα βοηθήματα κινητικής εκπαίδευσης: Συσκευές όπως ο έξυπνος λευκός μπαστούνι και τα GPS για άτομα με προβλήματα όρασης, μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων και αυτονομίας (Kim & Kim, 2016)
4. Εφαρμογές για τη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων: Τα άτομα με οπτική αναπηρία μπορούν να χρησιμοποιήσουν εφαρμογές που βοηθούν στην αναγνώριση προσώπων και την επικοινωνία, καθώς και στην προσαρμογή τους σε νέα περιβάλλοντα (Manduchi & Kurniavan, 2011).
5. Προσαρμογές στο διαδίκτυο: Η προσβασιμότητα του ιστού είναι σημαντική για την εκπαίδευση, καθώς πολλά εκπαιδευτικά υλικά και δραστηριότητες βρίσκονται σε αυτήν την πλατφόρμα. Τα λογισμικά ανάγνωσης οθόνης, οι προσαρμογές γραμματοσειράς και τα χρώματα κειμένου είναι μερικά από τα εργαλεία που βοηθούν τους μαθητές με οπτική αναπηρία να πλοηγηθούν στο διαδίκτυο (Lazar, Goldstein, & Taylor, 2017).

Συνοψίζοντας, η τεχνολογία παίζει έναν ολοένα και πιο βαρύνοντα ρόλο στην υποστήριξη των ατόμων με οπτική αναπηρία στην εκπαίδευση. Η χρήση ψηφιακών βοηθημάτων, εφαρμογών επαυξημένης πραγματικότητας, έξυπνων βοηθημάτων κινητικής εκπαίδευσης, εφαρμογών που βελτιώνουν τις κοινωνικές δεξιοτήτες και της προσβασιμότητας στο διαδίκτυο, βοηθούν τα άτομα με οπτική αναπηρία να ξεπεράσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην εκπαίδευση και να επιτύχουν τους στόχους τους.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με κάποιο Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα, την εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων, την παρέμβαση συμπεριφοράς, τις φυσικές δεξιότητες, τις δεξιότητες αυτόνομης διαβίωσης, τον προσανατολισμό και κινητικότητα βοηθούν τα άτομα με οπτική αναπηρία να ενσωματωθούν ουσιαστικά στο περιβάλλον τους και να ενταχθούν ως ενεργά μέλη στην κοινωνία την οποία ζουν.