ΣΚΥΛΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΕΚΘΕΣΗ/ΑΝΑΦΟΡΑ
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ (ΑμΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ (α’ ΤΡΙΜΗΝΟ 2021)
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΣΤΡΑΤΗΣ Κ. ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ, ΜΕΤ/ΚΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (ΕΣΔΑ), ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΚΥΛΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΩΝ (Π.Ε.Α.) (ΕΤΑΙΡΟΥ ΤΟΥ ΚΣΟΕ)
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Ελληνικό Κέντρο Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Σκύλων Οδηγών και Κινητικότητας Τυφλών και Σκύλων Βοηθών για Άτομα με Αναπηρίες – ΚΕΝΤΡΟ «ΣΚΥΛΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΕΛΛΑΔΟΣ» (ΚΣΟΕ), είναι μία Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρία που ιδρύθηκε το 2008 και απαρτίζεται από τους φορείς που εκπροσωπούν τα Άτομα με Προβλήματα Όρασης (ΑμΠΟ) στην Ελλάδα και είναι το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ), η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), η Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών (E.O.T.), ο Φάρος Τυφλών της Ελλάδος (ΦΤΕ), Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τυφλών (Π.Σ.Τ.), η Πανελλήνια Ένωση Αμφιβληστροειδοπαθών (Π.Ε.Α) και το Ελληνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Σκύλων (Ε.Κ.Ε.Σ.).
Βασικοί στόχοι του “Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος” είναι:
α) να διαχειριστεί και να καλύψει την ανάγκη των ατόμων με οπτική αναπηρία να χρησιμοποιήσουν για την ασφαλέστερη κινητικότητά τους ΣΚΥΛΟ ΟΔΗΓΟ,
β) Παράλληλος στόχος: Άτομα με Αναπηρίες να καλύψουν την ανάγκη της μετακίνησής τους και της εξυπηρέτησης τους με την χρήση Σκύλων Βοηθείας.
Στο πλαίσιο σχεδιασμού των παρεμβάσεων και δράσεων του ΚΣΟΕ, αλλά και προγραμματισμού των ενεργειών για την βιώσιμη ανάπτυξη του, τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και του έργου του στο χώρο των ΑμεΑ και ιδιαίτερα των ΑμΠΟ, αλλά και της κατάθεσης τεκμηριωμένου φακέλου συνεργασίας με την Διεθνή Ένωση Σκύλων Οδηγών (International Guide Dog Federation), η Διοίκηση του Κέντρου σε συνεργασία με
την Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή αυτού, στόχευσε στην αναζήτηση δεδομένων και στοιχείων που χαρακτηρίζουν τον πληθυσμό των ΑμΠΟ στην Ελλάδα.
Έτσι, κατέθεσε σχετικό αίτημα προς τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) στις αρχές Φεβρουαρίου 2021, αναζητώντας δεδομένα για τους δικαιούχους οικονομικής ενίσχυσης για τα ΑμΠΟ που έχουν ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, κατά την τρέχουσα περίοδο του α’ τριμήνου 2021. Στις 15/2/2021 ο ΟΠΕΚΑ ανταποκρίθηκε, αποστέλλοντας ηλεκτρονικά, αρχεία των σχετικών δεδομένων ανά Περιφερειακές Διευθύνσεις του ΟΠΕΚΑ, ανά φύλο και ομάδες ηλικιών οι οποίες συστηματοποιήθηκαν στους πίνακες που ακολουθούν.
Τα εν λόγω αρχεία δεδομένων που απεστάλησαν αναλυτικά ανά νομό (χωρίς τη ρητή αναφορά αυτών), επεξεργάστηκε μηχανογραφικά, ενοποιώντας αυτά ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ, ανά φύλο και ομάδες ηλικιών με τα σύνολά τους, ο κ. Παπαδόπουλος Παναγιώτης, Πληροφορικός – συνεργάτης του ΚΣΟΕ, καθώς και η Πρόεδρος κα. Γερουλάνου Ζωή. Ακολούθησε η συστηματοποίηση των δεδομένων σε πέντε (5) πίνακες με την σχετική επεξεργασία αυτών όπως παρουσιάζονται αναλυτικότερα παρακάτω, καθώς και η σύνταξη της παρούσας έκθεσης – αναφοράς που παρουσιάζει αναλυτικά τα δεδομένα, από τον κ. Στρατή Χατζηχαραλάμπους, Πρόεδρο της Ε.Σ.Ε. του ΚΣΟΕ και της ΠΕΑ, ενώ την διαμόρφωση των πινάκων και την επιμέλεια του κειμένου, ανέλαβε η κα. Ζαννιά Αρετή, συνεργάτης του ΚΣΟΕ και της ΠΕΑ.
Σε όλους όσους συνεργάστηκαν για την παροχή, την επεξεργασία και την παρουσίαση των σχετικών δεδομένων στο παρών πόνημα, η Διοίκηση του ΚΣΟΕ εκφράζει τις θερμές της ευχαριστίες, αναγνωρίζοντας ότι οι πληροφορίες που παρουσιάζονται, καθώς και τα σχετικά συμπεράσματα θα συμβάλλουν καθοριστικά στην αδρή κατανόηση των χαρακτηριστικών του πληθυσμού των ΑμΠΟ στην
Ελλάδα, με προοπτική αξιοποίησης αυτών από κάθε ενδιαφερόμενο φορέα, στο πλαίσιο βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών και στην ανάπτυξη συνεργασιών.
Β.ΓΕΝΙΚΑ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ
Προκειμένου να παρουσιασθούν τα δεδομένα, αλλά και να διεξαχθούν αξιόπιστα συμπεράσματα και διαπιστώσεις, βάση της ανάλυσης αυτών, απαραίτητο είναι να προσδιοριστούν εννοιολογικά οι όροι που χρησιμοποιούνται στην εν λόγω έκθεση/αναφορά και συγκεκριμένα:
α) Άτομα με Προβλήματα Όρασης (ΑμΠΟ), νοούνται τα πρόσωπα που λόγω βλάβης ή μειονεξίας ή νόσου στο οπτικό σύστημα, δηλαδή τον οφθαλμό και την οπτική λειτουργία της όρασης, εμφανίζουν πρόβλημα όρασης που ανάλογα με την σοβαρότητα των επιπτώσεων που επιφέρουν, καθιστά δυσχερή την λειτουργικότητα των ατόμων αυτών και κατ’ επέκταση την διαβίωση τους μέσω της έκπτωσης σχετικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων.
β) Άτομα με σοβαρά Προβλήματα Όρασης – Μερικώς Βλέποντες/Τυφλοί, νοούνται τα πρόσωπα που λόγω βλάβης ή μειονεξίας ή νόσου στο οπτικό σύστημα, δηλαδή τον οφθαλμό και την οπτική λειτουργία της όρασης, εμφανίζουν σοβαρό πρόβλημα όρασης και δύνανται να είναι:
i. Τυφλοί, δηλαδή να έχουν όραση με οπτική οξύτητα κάτω του 1/20 ή μόνο αντίληψη φωτός ή αμαύρωση και έχουν ποσοστό αναπηρίας 95% έως 100% απώλεια όρασης. (Ν.958/ ΦΕΚ191 τ.Α’/23/8/1979).
ii. Μερικώς βλέποντες, να ,έχουν σοβαρά προβλήματα όρασης με ιδιαίτερη χαμηλή οπτική οξύτητα και στένωση οπτικού πεδίου (κάτω των 7ο – 10ο μοιρών), που αντιστοιχούν σε ποσοστό αναπηρίας 80% έως 94% (άρθρο 8, Ν.4331/ΦΕΚ69 τ.Α’/2/7/2015).
Η θεσμική ρύθμιση για προσδιορισμό οπτικής αναπηρίας – αναπηρίας όρασης άνω του 80%, έχει ρυθμιστικό χαρακτήρα, ένταξης των Ατόμων με Σοβαρά Προβλήματα Όρασης – Χαμηλή Όραση, ως δικαιούχων της αντίστοιχής οικονομικής ενίσχυσης.
γ) Άτομα με Μέτρια ή Ηπιότερη Χαμηλή όραση, νοούνται τα πρόσωπα που λόγω βλάβης ή μειονεξίας ή νόσου στο οπτικό σύστημα, δηλαδή τον οφθαλμό και την οπτική λειτουργία της όρασης, i) εμφανίζουν μέτρια επίπεδα χαμηλής όρασης, που η κατάσταση της οπτικής τους οξύτητας και του οπτικού τους πεδίου τους προσδίδει ποσοστό αναπηρίας 67% έως 80% ή ii) ήπια επίπεδα χαμηλής όρασης, που η κατάσταση της οπτικής τους οξύτητας και του οπτικού τους πεδίου τους προσδίδει ποσοστό αναπηρίας κάτω του 67%.
Τα ΑμΠΟ της κατηγορίας αυτής, δεν προσεγγίζονται στην παρούσα έκθεση/αναφορά, δεδομένου ότι δεν καταγράφονται στο σύστημα του ΟΠΕΚΑ, αλλά πιθανώς είναι δυνατόν να αναζητηθούν στοιχεία, σύμφωνα με τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από το πληροφοριακό σύστημα των ΚΕΠΑ.
Γ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
α) Ο προσδιορισμός των αναλογιών των ΑμΠΟ της χώρας με τον μόνιμο πληθυσμό/κατοίκους της αντίστοιχης Περιφερειακής Διεύθυνσης του ΟΠΕΚΑ ή γεωγραφικής ζώνης, έχει ως πηγή την καταγραφή του Μόνιμου Πληθυσμού για το 2020, όπως προκύπτει από πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ (Πίνακας 1./στήλες 7, 8, 9)
ΟΠΕΚΑ – Περιφερειακές Διευθύνσεις
β) Η παρουσίαση και ανάλυση των δεδομένων στην παρούσα έκθεση/αναφορά, σχετίζεται με τα άτομα που έχουν σοβαρά προβλήματα όρασης, δηλαδή είναι μερικώς βλέποντες με ιδιαίτερα χαμηλή όραση ή έχουν τυφλότητα και είναι με ποσοστό αναπηρίας όρασης 80% έως 100% και επομένως δικαιούχοι της σχετικής οικονομικής ενίσχυσης από τον ΟΠΕΚΑ.
γ) Στην παρούσα έκθεση/αναφορά, δεν καταγράφονται ΑμΠΟ με ποσοστό αναπηρίας κάτω του 80%, δηλαδή με μέτρια ή ήπια χαμηλή όραση, δεδομένου ότι δεν λαμβάνουν την οικονομική ενίσχυση όρασης από τον ΟΠΕΚΑ και δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή αυτών, παρά μόνο ίσως ένα μέρος στο σύστημα των ΚΕΠΑ. Ως εκ τούτου, η παρουσίαση των δεδομένων αναφέρεται σε ένα ποσοστό των ΑμΠΟ που είναι μερικώς βλέποντες και τυφλοί, που πιθανώς να αναλογούν στο 25% με 30% των ατόμων που έχουν ευρύτερα προβλήματα όρασης, όπου εκτιμάται ότι θα οδηγήσει αργότερα σε σοβαρή απώλεια όρασης έως και τυφλότητα.
δ) Η παρουσίαση των δεδομένων γίνεται ανά Περιφερειακές Διευθύνσεις του ΟΠΕΚΑ, 10 στο σύνολο της χώρας, όπου στις 7 από αυτές υπάρχει αντιστοιχία με τις Περιφέρειες, ενώ σε 3 γεωγραφικές ζώνες συμμετέχουν Περιφερειακές Ενότητες άλλων Περιφερειών.
Ειδικότερα, 1. στην Αθήνα, συμπεριλαμβάνεται όλη η Αττική με τον Πειραιά και τα νησιά του Αργοσαρωνικού και οι ΠΕ. Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, 2. στην Κεντρική Μακεδονία υπάγεται και το Βόρειο Αιγαίο, 3. στην Ήπειρο εντάσσεται και η ΠΕ Κέρκυρας και 4. στην Δυτική Ελλάδα συγκαταλέγεται οι ΠΕ. Ζακύνθου, Κεφαλληνίας και Λευκάδος.
Δ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
1. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΌΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΛΟ (Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1.
Στον πίνακα 1. παρουσιάζεται η ανάλυση δεδομένων για τα ΑμΠΟ ως προς την γεωγραφική κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ και το φύλο για όλες τις ηλικίες στο γενικό πληθυσμό της χώρας, ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 1.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΆΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΛΟ
(Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ Δ/ΝΣΕΙΣ ΟΠΕΚΑ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ 1.ΑΝΔΡΕΣ 2. % 3.ΓΥΝΑΙΚΕΣ 4.% 5.ΣΥΝΟΛΟ 6. % ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑμΠΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 7. ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 2020 8. % ΑμΠΟ ΑΝΑ ΜΟΝΙΜΟ ΠΛΗΘ. 9. ΔΕΙΚΤΗΣ ΑμΠΟ/ ΜΟΝΙΜΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ
ΑΘΗΝΑ (ΠΕΡ. ΑΤΤΙΚΗΣ –Ν.ΑΙΓΑΙΟ) 2.635 48 2.831 52 5.466 33,5 4.086.413 0,134% 748
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΠΕΡ. ΚΕΝ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ) 1.309 49 1.347 51 2.656 16,3 2.101.618 0,127% 791
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ 636 45 789 55 1.425 8,7 598.613 0,238% 420
ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 229 46 265 54 494 3,0 264.670 0,186% 536
ΘΕΣΣΑΛΙΑ 568 49 586 51 1.154 7,1 715.115 0,161% 620
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 358 49 371 51 729 4,5 556.002 0,131% 763
ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΕΡ. ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ & Π.Ε. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ, ΛΕΥΚΑΔΟΣ, ΖΑΚΥΝΘΟΥ) 637 50 634 50 1.271 7,8 753.053 0,17% 592
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 511 55 412 45 923 5,7 572.151 0,168% 620
ΗΠΕΙΡΟΣ (ΠΕΡ. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΠΕ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ) 469 49 493 51 962 5,9 434.426 0,221% 452
ΚΡΗΤΗ 602 49 627 51 1.229 7,5 636.504 0,193% 518
ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 7.954 48,7 8.355 51,3 16.309 10.718.565 0,152% 657
α) στις στήλες 5. και 6. του πίνακα, παρουσιάζεται το σύνολο των ΑμΠΟ (αναπηρία >80%) ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ στο σύνολο της χώρας, καθώς και η αναλογία επί της % των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας ως προς το σύνολο της χώρας.
Συνολικά τα ΑμΠΟ το α’ τρίμηνο του 2021, καταγράφονται σε 16.309 άτομα.
Η υψηλότερη συγκέντρωση παρατηρείται στην Περιφέρεια Αττικής – Πειραιά, Νότιο Αιγαίο που ανέρχεται στο 33,5% (5.466 άτομα), ενώ ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας – Βόρειο Αιγαίο με 16,3% (2.656 άτομα). Σε αρκετά χαμηλότερη αναλογία, βρίσκονται κατά σειρά οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης με 8,7%, της Δυτικής Ελλάδας (με Π.Ε. Κεφαλληνίας, Λευκάδος, Ζακύνθου) με 7,8%, Κρήτης με 7,5% και Θεσσαλίας με 7,1%. Όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες, έχουν εύρος αναλογίας από 3% η χαμηλότερη (Δυτική Μακεδονία), έως 5,9% η υψηλότερη (Ήπειρος και Πελοπόννησος).
β) στις στήλες 1. έως 4. παρουσιάζεται η κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ ως προς το φύλο (στήλη 1. άνδρες και στήλη 3. γυναίκες), καθώς και η αναλογία του κάθε φύλου ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας (στήλη 2. και 4. αντίστοιχα).
Συγκεκριμένα, την μεγαλύτερη αναλογία στον πληθυσμό των ΑμΠΟ σε όλη την χώρα έχουν οι γυναίκες με ποσοστό 51,3% (8.355 άτομα), ενώ οι άνδρες αναλογούν στο 48,7%(7.954 άτομα). Η υψηλότερη αναλογία των γυναικών (55%) στην Ανατολική Μακεδονία -Θράκη και ακολουθούν περίπου στην ίδια αναλογία από 50 % έως 54% η Δυτική Μακεδονία (54%), η Αθήνα (52%) και όλες οι υπόλοιπες με 51% περίπου αναλογία.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου, έχει αναλογία γυναικών 45% και είναι η μόνη περιοχή, όπου οι άνδρες είναι περισσότεροι.
Αντίστοιχα, στους άνδρες διαπιστώνεται μικρότερη αναλογία ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της Περιφέρειας τους, με σημαντικότερη συμμετοχή στην Πελοπόννησο με 55%, στην Δυτική Ελλάδα με 50% και σε πέντε Περιφέρειες με 49%, ενώ στην Περιφέρεια της Αθήνας οι άνδρες αναλογούν στο 48%.
γ) στην στήλη 7. παρουσιάζεται ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας το 2020 ανά Περιφερειακή Δ/νση του ΟΠΕΚΑ, στη στήλη 8. παρουσιάζονται τα δεδομένα της αναλογίας (%) των ΑμΠΟ ανά μόνιμο πληθυσμό για κάθε περιοχή, ενώ στην στήλη 9. παρουσιάζεται ο δείκτης των ΑμΠΟ ανά μόνιμους κατοίκους (απόλυτος αριθμός).
Συγκεκριμένα, στο σύνολο της χώρας η αναλογία των ΑμΠΟ προς τον μόνιμο πληθυσμό είναι 0,152% και ο δείκτης αναλογίας ενός ΑμΠΟ ανά μόνιμους κατοίκους είναι 1/657 άτομα.
Την υψηλότερη αναλογία των ΑμΠΟ στο σύνολο του μόνιμου πληθυσμού της περιοχής τους, έχουν η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη (0,238%) και η Ήπειρος (0,221%), ακολουθούν σε μία χαμηλότερη αναλογία η Κρήτη (0,193%), η Δυτική Μακεδονία (0,186%) και η Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος και Θεσσαλία με αναλογία από 0,161% έως 0,170%. Όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες, έχουν χαμηλότερη αναλογία, όπως η Αθήνα και η Κεντρική Μακεδονία, δεδομένου ότι τα ΑμΠΟ αναλογούν σε μεγαλύτερο μόνιμο πληθυσμό.
Ως προς τον δείκτη αντιστοιχίας των ΑμΠΟ ανά μόνιμους κατοίκους, την μεγαλύτερη αναλογία έχουν η Κεντρική Μακεδονία (1/791), η Στερεά Ελλάδα (1/763) και η Αθήνα (1/748). Την χαμηλότερη αντιστοιχία έχουν η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη (1/420), η Ήπειρος (1/452) ενώ όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες έχουν δείκτη αντιστοιχίας 1 ΑμΠΟ ανά 518 έως 620.
Σε επόμενες ενότητες, παρουσιάζονται τα προαναφερόμενα δεδομένα ανάλογα με τις ηλικιακές ομάδες των ΑμΠΟ,:
α) ηλικίας έως 24 ετών είναι 784 άτομα, με αναλογία 4,9% στο σύνολο των ΑμΠΟ της χώρας
β) ηλικίας 25 έως 54 ετών είναι 3.101άτομα, με αναλογία 19% στο σύνολο των ΑμΠΟ της χώρας
γ) ηλικίας 55 έως 84 ετών είναι 8.011 άτομα, με αναλογία 49% στο σύνολο των ΑμΠΟ της χώρας
δ) ηλικίας από 85 ετών και άνω είναι 4.412 άτομα, με αναλογία 27% στο σύνολο των ΑμΠΟ της χώρας
Την μεγαλύτερη αναλογία των ΑμΠΟ στο σύνολο της χώρας, έχει η ομάδα ηλικίας από 55 έως 84 ετών με 49%(5 στους 10), ακολουθούν οι ηλικίες από 85 ετών και άνω με 27% (3 στους 10), η ομάδα ηλικίας από 25 έως 54 ετών με 19% (2 στους 10) και την μικρότερη αναλογία έχουν τα παιδία, οι έφηβοι και οι νέοι έως 24 ετών με 4,9% (1 στους 20).
2. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΌΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΕΩΣ 24 ΕΤΩΝ (Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.
Στον πίνακα 2. παρουσιάζεται η ανάλυση δεδομένων για τα ΑμΠΟ ως προς την γεωγραφική κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ και το φύλο για την ηλικιακή κατηγορία έως 24 ετών στο γενικό πληθυσμό της χώρας, ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 2.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΕΩΣ 24 ΕΤΩΝ
(Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ Δ/ΝΣΕΙΣ ΟΠΕΚΑ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ 1.ΑΝΔΡΕΣ 2. % 3.ΓΥΝΑΙΚΕΣ 4.% 5.ΣΥΝΟΛΟ 6. % ΩΣ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑμΠΟ ΧΩΡΑΣ 7.ΣΥΝΟΛ Ο ΑμΠΟ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ 8. % ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑΣ/ΣΥΝΟΛΟ ΑμΠΟ
ΑΘΗΝΑ (ΠΕΡ. ΑΤΤΙΚΗΣ – Ν.ΑΙΓΑΙΟ) 144 55 117 45 261 33 5.466 5
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΠΕΡ. ΚΕΝ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ) 93 55 75 45 168 21 2.656 6
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ 47 59 32 41 79 10 1.425 6
ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 15 52 14 48 29 4 494 6
ΘΕΣΣΑΛΙΑ 38 57 29 43 67 8 1.154 6
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 18 72 7 28 25 3 729 3
ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΕΡ. ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ & Π.Ε. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ, ΛΕΥΚΑΔΟΣ, ΖΑΚΥΝΘΟΥ) 31 61 20 39 51 6 1.271 4
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 15 58 11 42 26 3 923 3
ΗΠΕΙΡΟΣ (ΠΕΡ. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΠΕ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ) 25 68 12 32 37 5 962 4
ΚΡΗΤΗ 25 61 16 39 41 5 1.229 3
ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 451 57,5 333 42,5 784 0 16.309 4,9
α) στις στήλες 5. και 6. του πίνακα, παρουσιάζεται το σύνολο των ΑμΠΟ (αναπηρία >80%) ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ στο σύνολο της χώρας για τη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία (<24 ετών), καθώς και η αναλογία αυτής επί της % των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας ως προς το σύνολο της χώρας.
Συνολικά τα ΑμΠΟ το α’ τρίμηνο του 2021, καταγράφονται σε 784 άτομα.
Η υψηλότερη συγκέντρωση παρατηρείται στην Περιφέρεια Αττικής – Πειραιά, Νότιο Αιγαίο που ανέρχεται στο 33% (261άτομα), ενώ ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας – Βόρειο Αιγαίο με 21% (168 άτομα).
Σε αρκετά χαμηλότερη αναλογία, βρίσκονται κατά σειρά οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης με 10% και της Θεσσαλίας με 8%. Όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες, έχουν εύρος αναλογίας από 3% η χαμηλότερη (Στερεά Ελλάδα), έως 6% η υψηλότερη (Δυτική Ελλάδα).
β) στις στήλες 1. έως 4. παρουσιάζεται η κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ ως προς το φύλο (στήλη 1. άνδρες και στήλη 3. γυναίκες), καθώς και η αναλογία του κάθε φύλου ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας (στήλη 2. και 4. αντίστοιχα) για την συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
Συγκεκριμένα, την μεγαλύτερη αναλογία στον πληθυσμό των ΑμΠΟ σε όλη την χώρα έχουν οι άνδρες με ποσοστό 57,5% (451άτομα), ενώ οι γυναίκες αναλογούν στο 42,5%(333 άτομα). Η υψηλότερη αναλογία των ανδρών (72%) είναι στην Στερεά Ελλάδα και ακολουθεί η Ήπειρος με 68%. Περίπου στην ίδια αναλογία από 55 % έως 61% είναι οι υπόλοιπες γεωγραφικές ζώνες, ενώ στην Δυτική Ελλάδα είναι η χαμηλότερη αναλογία 52%.
Αντίστοιχα, στις γυναίκες διαπιστώνεται μικρότερη αναλογία ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της Περιφέρειας τους, με υψηλότερη συμμετοχή στην Δυτική Μακεδονία με 48% και στις γεωγραφικές ζώνες της Αθήνας και της Κεντρικής Μακεδονίας με την ίδια αναλογία 45%. Η μικρότερη αναλογία παρουσιάζεται στην Στερεά Ελλάδα με 28%, ενώ για τις υπόλοιπες Περιφέρειες, η αναλογία είναι από 32% έως 42%.
γ) Στη στήλη 8. του πίνακα, παρουσιάζεται για την εν λόγω ηλικιακή κατηγορία, η αναλογία του συνόλου των ΑμΠΟ ανά Περιφερειακή Διεύθυνση ΟΠΕΚΑ, ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της χώρας για την αντίστοιχη γεωγραφική ζώνη. Στο σύνολο της Ελλάδος η ηλικιακή κατηγορία κάτω των 24 ετών, αντιπροσωπεύει το 4,9% του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, δηλαδή 1 στα 20 ΑμΠΟ.
Σημειώνεται ότι άνω αυτού του μέσου όρου, με αναλογία 5%-6% βρίσκονται πέντε Περιφέρειες, με υψηλότερη συμμετοχή όλης της Μακεδονίας – Βορείου Αιγαίου και της Θεσσαλίας, ενώ με αναλογία κάτω του 5% είναι οι υπόλοιπες πέντε Γεωγραφικές ζώνες, με χαμηλότερη συμμετοχή 3% στην Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησο και στη Κρήτη.
Συμπερασματικά, για τα παιδιά, εφήβους και νέους ΑμΠΟ κάτω των 24 ετών, διαπιστώνεται ότι η ηλικιακή τους κατηγορία αναλογεί στο 1/20 του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, ότι μεγαλύτερη αναλογική συμμετοχή έχουν οι άνδρες με 57,5% ως προς τις γυναίκες με 42,5%, ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών παρατηρείται στην Αθήνα, στην Κεντρική, Ανατολική Μακεδονία (5 στα 10 άτομα της ίδιας ηλικιακής κατηγορίας) και ιδιαίτερα λόγω των εκπαιδευτικών δομών που υπάρχουν στις περιοχές αυτές (ΚΕΑΤ, Ειδικά Σχολεία κλπ.), καθώς και των ΑΕΙ που συνήθως επιλέγονται για να σπουδάσουν οι νεαροί ΑμΠΟ.
3. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΌΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΠΟ 25 ΕΩΣ 54 ΕΤΩΝ (Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
ΠΙΝΑΚΑΣ 3.
Στον πίνακα 3. παρουσιάζεται η ανάλυση δεδομένων για τα ΑμΠΟ ως προς την γεωγραφική κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ και το φύλο για την ηλικιακή κατηγορία από 25 έως 54 ετών στο γενικό πληθυσμό της χώρας, ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 3.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΠΟ 25 ΕΩΣ 54 ΕΤΩΝ (Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
ΟΠΕΚΑ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ Δ/ΝΣΕΙΣ 1. ΑΝΔΡΕΣ 2. % 3.ΓΥΝΑΙΚΕΣ 4.% 5. ΣΥΝΟΛΟ 6. % ΩΣ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑμΠΟ ΧΩΡΑΣ 7. ΣΥΝΟΛΟ ΑμΠΟ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ 8. % ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑΣ/ ΣΥΝΟΛΟ ΑμΠΟ
ΑΘΗΝΑ (ΠΕΡ. ΑΤΤΙΚΗΣ – Ν.ΑΙΓΑΙΟ) 663 53 586 47 1.249 40 5.466 23
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΠΕΡ. ΚΕΝ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ) 279 52 254 48 533 17 2.656 20
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ 145 56 113 44 258 8 1.425 18
ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 33 55 27 45 60 2 494 12
ΘΕΣΣΑΛΙΑ 121 55 100 45 221 7 1.154 19
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 60 52 56 48 116 4 729 16
ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΕΡ. ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ & Π.Ε. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ, ΛΕΥΚΑΔΟΣ, ΖΑΚΥΝΘΟΥ) 129 56 103 44 232 7 1.271 18
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 76 58 55 42 131 4 923 14
ΗΠΕΙΡΟΣ (ΠΕΡ. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΠΕ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ) 80 52 74 48 154 5 962 16
ΚΡΗΤΗ 89 61 58 39 147 5 1.229 12
ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 1.675 54 1.426 46 3.101 – 16.309 19
α) στις στήλες 5. και 6. του πίνακα, παρουσιάζεται το σύνολο των ΑμΠΟ (αναπηρία >80%) ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ στο σύνολο της χώρας για τη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία (από 25 έως 54 ετών), καθώς και η αναλογία αυτής επί της % των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας ως προς το σύνολο της χώρας.
Συνολικά τα ΑμΠΟ το α’ τρίμηνο του 2021, καταγράφονται σε 3.101 άτομα.
Η υψηλότερη συγκέντρωση παρατηρείται στην Περιφέρεια Αττικής – Πειραιά, Νότιο Αιγαίο που ανέρχεται στο 40% (1.249 άτομα), ενώ ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας – Βόρειο Αιγαίο με 17% (533 άτομα). Δηλαδή, στις εν λόγω γεωγραφικές ζώνες, συγκεντρώνονται 6 στα 10 ΑμΠΟ της χώρας για τις ηλικίες αυτές.
Σε αρκετά χαμηλότερη αναλογία, βρίσκονται κατά σειρά οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης με 8%, της Θεσσαλίας και της Δυτικής Ελλάδας με 7% αντίστοιχα. Όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες, έχουν εύρος από 2% έως 5%, με χαμηλότερη την Δυτική Μακεδονία με 2%.
β) στις στήλες 1. έως 4. παρουσιάζεται η κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ ως προς το φύλο (στήλη 1. άνδρες και στήλη 3. γυναίκες), καθώς και η αναλογία του κάθε φύλου ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας (στήλη 2. και 4. αντίστοιχα) για την συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
Συγκεκριμένα, την μεγαλύτερη αναλογία στον πληθυσμό των ΑμΠΟ σε όλη την χώρα έχουν οι άνδρες με ποσοστό 54% (1.675άτομα), ενώ οι γυναίκες αναλογούν στο 46%(1.426 άτομα). Η υψηλότερη αναλογία των ανδρών (61%) είναι στην Κρήτη και ακολουθεί η Πελοπόννησος με 58% και οι Ανατολική Μακεδονία – Θράκη και Δυτική Ελλάδα με 56% αντίστοιχα. Περίπου στην ίδια αναλογία από 52 % έως 55% είναι οι υπόλοιπες πέντε γεωγραφικές ζώνες, με χαμηλότερη αναλογία 52% αντίστοιχα στις Κεντρική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα και Ήπειρο.
Αντίστοιχα, στις γυναίκες διαπιστώνεται μικρότερη αναλογία ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της Περιφέρειας τους, με υψηλότερη συμμετοχή στην Κεντρική Μακεδονία, την Στερεά Ελλάδα 48% αντίστοιχα και ακολουθεί η γεωγραφική ζώνη της Αθήνας με 47%. Η μικρότερη αναλογία παρουσιάζεται στην Κρήτη με 39% και ακολουθεί η Πελοπόννησος με 42%.
γ) Στη στήλη 8. του πίνακα, παρουσιάζεται για την εν λόγω ηλικιακή κατηγορία, η αναλογία του συνόλου των ΑμΠΟ ανά Περιφερειακή Διεύθυνση ΟΠΕΚΑ, ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της χώρας για την αντίστοιχη γεωγραφική ζώνη. Στο σύνολο της Ελλάδος η ηλικιακή κατηγορία από 25 έως 54 ετών, αντιπροσωπεύει το 19% του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, δηλαδή 2 στα 10 ΑμΠΟ.
Σημειώνεται ότι άνω αυτού του μέσου όρου, με αναλογία 19%-23% βρίσκονται τρείς Περιφέρειες, με υψηλότερη συμμετοχή της Αθήνας (23%) και ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία με 20% και η Θεσσαλία με 19%, ενώ με αναλογία κάτω του 19% είναι οι υπόλοιπες εφτά Γεωγραφικές ζώνες, με χαμηλότερη συμμετοχή 12% στην Δυτική Μακεδονία και στην Κρήτη αντίστοιχα.
Συμπερασματικά, για τα ΑμΠΟ της ηλικιακής κατηγορίας από 25 έως 54 ετών, που εκπροσωπούν την νεαρή και μέση ηλικία που εργάζονται, συμμετέχοντας στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας, διαπιστώνεται ότι η ηλικιακή τους κατηγορία αναλογεί στο 1/5 του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, ότι μεγαλύτερη αναλογική συμμετοχή έχουν οι άνδρες με 54% ως προς τις γυναίκες με 46%, ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών παρατηρείται στην Αττική -Πειραιά Νότιο Αιγαίο με 40%(4 στους 10) και στην Κεντρική Μακεδονία- Βόρειο Αιγαίο με17% (2 στους 10), δηλαδή 6 στα 10 ΑμΠΟ των ηλικιών αυτών συγκεντρώνονται στις δύο αυτές γεωγραφικές ζώνες.
Το γεγονός αυτό συμβαίνει, διότι παρουσιάζονται περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης για τα ΑμΠΟ, τόσο για όσους είναι σε νεαρή ηλικία που έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους, όσο και για τα άτομα που λόγω εκφυλιστικών παθήσεων της όρασης ή άλλων οπτικών βλαβών (σοβαρή χαμηλή όραση), έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να αναζητήσουν εργασία στο αντικείμενο τους ή να αναζητήσουν νέες ευκαιρίες όταν διαπιστώνουν ότι η σταδιακή απώλεια όρασης τους, εμποδίζει να συνεχίσουν την εργασία τους στο ίδιο αντικείμενο.
4. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΌΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΠΟ 55 ΕΩΣ 84 ΕΤΩΝ (Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
ΠΙΝΑΚΑΣ 4.
Στον πίνακα 4. παρουσιάζεται η ανάλυση δεδομένων για τα ΑμΠΟ ως προς την γεωγραφική κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ και το φύλο για την ηλικιακή κατηγορία από 55 έως 84 ετών στο γενικό πληθυσμό της χώρας, ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 4.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΠΟ 55 ΕΩΣ 84 ΕΤΩΝ (Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ Δ/ΝΣΕΙΣ ΟΠΕΚΑ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ 1. ΑΝΔΡΕΣ 2. % 3. ΓΥΝΑΙΚΕΣ 4. % 5. ΣΥΝΟΛΟ 6. % ΩΣ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑμΠΟ ΧΩΡΑΣ 7. ΣΥΝΟΛΟ ΑμΠΟ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ 8. % ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑΣ/ ΣΥΝΟΛΟ ΑμΠΟ
ΑΘΗΝΑ
(ΠΕΡ. ΑΤΤΙΚΗΣ – Ν.ΑΙΓΑΙΟ) 1.325 49 1.391 51 2.716 34 5.466 50
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΠΕΡ. ΚΕΝ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ) 712 52 661 48 1.373 17 2.656 52
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ 314 43 419 57 733 9 1.425 51
ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 114 47 129 53 243 3 494 49
ΘΕΣΣΑΛΙΑ 272 50 275 50 547 7 1.154 47
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 189 53 169 47 358 4 729 49
ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΕΡ. ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ & Π.Ε. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ, ΛΕΥΚΑΔΟΣ, ΖΑΚΥΝΘΟΥ) 310 54 260 46 570 7 1.271 45
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 256 59 175 41 431 5 923 47
ΗΠΕΙΡΟΣ (ΠΕΡ. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΠΕ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ) 256 51 246 49 502 6 962 52
ΚΡΗΤΗ 275 51 263 49 538 7 1.229 44
ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 4.023 50 3.988 50 8.011 – 16.309 49
α) στις στήλες 5. και 6. του πίνακα, παρουσιάζεται το σύνολο των ΑμΠΟ (αναπηρία >80%) ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ στο σύνολο της χώρας για τη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία (από 55 έως 84 ετών), καθώς και η αναλογία αυτής επί της % των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας ως προς το σύνολο της χώρας.
Συνολικά τα ΑμΠΟ το α’ τρίμηνο του 2021, καταγράφονται σε 8.011 άτομα.
Η υψηλότερη συγκέντρωση παρατηρείται στην Περιφέρεια Αττικής – Πειραιά, Νότιο Αιγαίο που ανέρχεται στο 34% (2.716 άτομα), ενώ ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας – Βόρειο Αιγαίο με 17% (1.373 άτομα). Δηλαδή, στις εν λόγω γεωγραφικές ζώνες, συγκεντρώνονται 5 στα 10 ΑμΠΟ της χώρας για τις ηλικίες αυτές.
Σε αρκετά χαμηλότερη αναλογία, βρίσκονται κατά σειρά οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης με 9%, της Θεσσαλίας, της Δυτικής Ελλάδας και της Κρήτης με 7% αντίστοιχα. Όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες, έχουν εύρος από 3% έως 6%, με χαμηλότερη την Δυτική Μακεδονία με 3%.
β) στις στήλες 1. έως 4. παρουσιάζεται η κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ ως προς το φύλο (στήλη 1. άνδρες και στήλη 3. γυναίκες), καθώς και η αναλογία του κάθε φύλου ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας (στήλη 2. και 4. αντίστοιχα) για την συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
Συγκεκριμένα, έχουν την ίδια αναλογία 50% στον πληθυσμό των ΑμΠΟ σε όλη την χώρα οι άνδρες (4.023 άτομα) και οι γυναίκες (3.988). Η υψηλότερη αναλογία των ανδρών (59%) είναι στην Πελοπόννησο και ακολουθούν από 52% έως 54%, με υψηλότερη συμμετοχή η Δυτική Ελλάδα, η Στερεά Ελλάδα και η Κεντρική Μακεδονία. Την χαμηλότερη αναλογία κάτω του μέσου όρου 50%, έχει η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη (43%) και ακολουθούν με υψηλότερη συμμετοχή η Δυτική Μακεδονία (47%) και η Αθήνα (49%).
Αντίστοιχα, στις γυναίκες, την υψηλότερη αναλογία πάνω του μέσου όρου 50%, έχει η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη (57%) και ακολουθούν με χαμηλότερη συμμετοχή η Δυτική Μακεδονία (53%) και η Αθήνα (51%). Σε πέντε γεωγραφικές ζώνες η αναλογία των γυναικών είναι κάτω του 50%, με χαμηλότερη συμμετοχή στην Πελοπόννησο (41%) και στην Δυτική Ελλάδα (46%) και ακολουθούν με 49% περίπου η Κεντρική Μακεδονία, η Ήπειρος και η Κρήτη.
γ) Στη στήλη 8. του πίνακα, παρουσιάζεται για την εν λόγω ηλικιακή κατηγορία, η αναλογία του συνόλου των ΑμΠΟ ανά Περιφερειακή Διεύθυνση ΟΠΕΚΑ, ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της χώρας για την αντίστοιχη γεωγραφική ζώνη. Στο σύνολο της Ελλάδος η ηλικιακή κατηγορία από 55 έως 84 ετών, αντιπροσωπεύει το 49% του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, δηλαδή 5 στα 10 ΑμΠΟ.
Σημειώνεται ότι άνω αυτού του μέσου όρου, με αναλογία 50%-52% βρίσκονται τέσσερις Περιφέρειες, με υψηλότερη συμμετοχή στην Ήπειρο και στην Κεντρική Μακεδονία (52%) και ακολουθούν η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη με 51% και η Αθήνα με 50%, ενώ με αναλογία κάτω του 50% είναι οι υπόλοιπες έξι Γεωγραφικές ζώνες, με χαμηλότερη συμμετοχή στην Κρήτη 44% και στην Δυτική Ελλάδα 45%.
Συμπερασματικά, για τα ΑμΠΟ της ηλικιακής κατηγορίας από 55 έως 84 ετών, που εκπροσωπούν την ώριμη μέση και τρίτη ηλικία, δηλαδή ΑμΠΟ που ολοκληρώνουν τον επαγγελματικό τους βίο ή είναι συνταξιούχοι, διαπιστώνεται ότι η ηλικιακή τους κατηγορία αναλογεί στο 1/2 του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, ότι έχουν ίδια αναλογία συμμετοχής οι άνδρες και οι γυναίκες με 50%, ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών παρατηρείται στην Αττική -Πειραιά Νότιο Αιγαίο με 37% και στην Κεντρική Μακεδονία- Βόρειο Αιγαίο με 17% , δηλαδή 5 στα 10 ΑμΠΟ των ηλικιών αυτών συγκεντρώνονται στις δύο αυτές γεωγραφικές ζώνες.
Ο πληθυσμός των ΑμΠΟ στην εν λόγω ηλικιακή κατηγορία ώς προς το σύνολο των ΑμΠΟ της περιοχής τους, συγκεντρώνεται κατά κύριο λόγω στην Βόρεια Ελλάδα (ορεινές και με γεωγραφικές ιδιαιτερότητες περιοχές), καθώς και στην Αττική, γεγονός που δηλώνει την τάση συγκέντρωσης των ΑμΠΟ τρίτης ηλικίας.
Το γεγονός αυτό συμβαίνει, διότι λόγω συνταξιοδότησης, παρουσιάζεται μεγαλύτερη συγκέντρωση του πληθυσμού αυτού στις εν λόγω περιοχές και άρα αναδεικνύεται η αναγκαιότητα οργάνωσης και παροχής αποτελεσματικότερων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, ψυχικής υγείας, αλλά και ενεργοποίησης των ΑμΠΟ, ώστε να διατηρούν ενεργητική και ισότιμη συμμετοχή στις κοινωνίες που διαβιούν, παρουσιάζονται περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης για τα ΑμΠΟ, τόσο για όσους είναι σε νεαρή ηλικία που έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους, όσο και για τα άτομα που λόγω εκφυλιστικών παθήσεων της όρασης ή άλλων οπτικών βλαβών (σοβαρή χαμηλή όραση), έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να αναζητήσουν εργασία στο αντικείμενο τους ή να αναζητήσουν νέες ευκαιρίες όταν διαπιστώνουν ότι η σταδιακή απώλεια όρασης τους, εμποδίζει να συνεχίσουν την εργασία τους στο ίδιο αντικείμενο.
5. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΌΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΠΟ 85 ΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΩ (Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
ΠΙΝΑΚΑΣ 5.
Στον πίνακα 5. παρουσιάζεται η ανάλυση δεδομένων για τα ΑμΠΟ ως προς την γεωγραφική κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ και το φύλο για την ηλικιακή κατηγορία από 85 ετών και άνω στο γενικό πληθυσμό της χώρας, ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 5.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ (ΑΜΠΟ), ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΕΚΑ (ΑΝΑΠΗΡΙΑ >80%) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ, ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΠΟ 85 ΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΩ (Α΄ΤΡΙΜΗΝΟ 2021) ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ Δ/ΝΣΕΙΣ ΟΠΕΚΑ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ 1.ΑΝΔΡΕΣ 2. % 3. ΓΥΝΑΙΚΕΣ 4. % 5. ΣΥΝΟΛΟ 6. % ΩΣ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑμΠΟ ΧΩΡΑΣ 7. ΣΥΝΟΛΟ ΑμΠΟ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ 8. % ΣΥΝΟΛΟ ΗΛΙΚΙΑΣ/ ΣΥΝΟΛΟ ΑμΠΟ
ΑΘΗΝΑ (ΠΕΡ. ΑΤΤΙΚΗΣ – Ν.ΑΙΓΑΙΟ) 502 41 737 59 1.239 28 5.466 23
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΠΕΡ. ΚΕΝ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ) 225 39 357 61 582 13 2.656 22
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ 130 37 225 63 355 8 1.425 25
ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 67 41 95 59 162 4 494 33
ΘΕΣΣΑΛΙΑ 137 43 182 57 319 7 1.154 28
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 91 40 139 60 230 5 729 31
ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΕΡ. ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ & Π.Ε. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ, ΛΕΥΚΑΔΟΣ, ΖΑΚΥΝΘΟΥ) 167 40 251 60 418 9 1.271 33
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 164 49 171 51 335 7 923 36
ΗΠΕΙΡΟΣ (ΠΕΡ. ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΠΕ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ) 108 40 161 60 269 6 962 28
ΚΡΗΤΗ 213 42 290 58 503 11 1.229 41
ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 1.804 41 2.608 59 4.412 – 16.309 27
α) στις στήλες 5. και 6. του πίνακα, παρουσιάζεται το σύνολο των ΑμΠΟ (αναπηρία >80%) ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ στο σύνολο της χώρας για τη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία (85 ετών και άνω), καθώς και η αναλογία αυτής επί της % των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας ως προς το σύνολο της χώρας.
Συνολικά τα ΑμΠΟ το α’ τρίμηνο του 2021, καταγράφονται σε 4.412 άτομα.
Η υψηλότερη συγκέντρωση παρατηρείται στην Περιφέρεια Αττικής – Πειραιά, Νότιο Αιγαίο που ανέρχεται στο 28% (1.239άτομα) χαμηλότερη αναλογία στην εν λόγω ζώνη ως προς τις προηγούμενες ηλικίες, ενώ ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας – Βόρειο Αιγαίο με 13% (582 άτομα). Δηλαδή, στις εν λόγω γεωγραφικές ζώνες, συγκεντρώνονται 4 στα 10 ΑμΠΟ της χώρας για τις ηλικίες αυτές.
Σε αρκετά χαμηλότερη αναλογία, βρίσκονται κατά σειρά οι Περιφέρειες Κρήτης (11%), Δυτικής Ελλάδας (9%) και Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (8%).
Όλες οι υπόλοιπες πέντε Περιφέρειες, έχουν εύρος από 4% έως 7%, με χαμηλότερη την Δυτική Μακεδονία με 4%.
β) στις στήλες 1. έως 4. παρουσιάζεται η κατανομή ανά Περιφερειακή Διεύθυνση του ΟΠΕΚΑ ως προς το φύλο (στήλη 1. άνδρες και στήλη 3. γυναίκες), καθώς και η αναλογία του κάθε φύλου ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της κάθε Περιφέρειας (στήλη 2. και 4. αντίστοιχα) για την συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
Συγκεκριμένα, την μεγαλύτερη αναλογία στον πληθυσμό των ΑμΠΟ σε όλη την χώρα έχουν οι γυναίκες με ποσοστό 59% (2.608 άτομα), ενώ οι άνδρες αναλογούν στο 41%(1.804 άτομα). Η υψηλότερη αναλογία των γυναικών (63%) είναι στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη και ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία (61%) και οι Στερεά Ελλάδα, Δυτική Ελλάδα και η Ήπειρος με 60% αντίστοιχα. Περίπου στην ίδια αναλογία από 57 % έως 59% είναι τέσσερις Περιφέρειες, ενώ με χαμηλότερη συμμετοχή με 51% είναι η Πελοπόννησος.
Αντίστοιχα, στους άνδρες διαπιστώνεται μικρότερη αναλογία ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της Περιφέρειας τους, με υψηλότερη συμμετοχή στην Πελοπόννησο(49%) και ακολουθούν από 39% έως 43% οκτώ Περιφέρειες, ενώ την χαμηλότερη αναλογία έχει η Ανατολική Μακεδονία -Θράκη με 37%.
γ) Στη στήλη 8. του πίνακα, παρουσιάζεται για την εν λόγω ηλικιακή κατηγορία, η αναλογία του συνόλου των ΑμΠΟ ανά Περιφερειακή Διεύθυνση ΟΠΕΚΑ, ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της χώρας για την αντίστοιχη γεωγραφική ζώνη. Στο σύνολο της Ελλάδος η ηλικιακή κατηγορία άνω των 85 ετών, αντιπροσωπεύει το 27% του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, δηλαδή 3 στα 10 ΑμΠΟ.
Σημειώνεται ότι άνω αυτού του μέσου όρου, βρίσκονται επτά Περιφέρειες, με υψηλότερη συμμετοχή στην Κρήτη (41%) και ακολουθούν κατά φθίνουσα σειρά η Πελοπόννησος με 36% και οι Δυτική Μακεδονία, Δυτική Ελλάδα με 33% αντίστοιχα. Την χαμηλότερη συμμετοχή σε υπερήλικους ΑμΠΟ έχουν η Κεντρική Μακεδονία με 22% και η Αθήνα με 23% (σε αντίθεση με ότι παρατηρείται για τις περιοχές αυτές ως προς όλες τις υπόλοιπες ηλικιακές κατηγορίες).
Συμπερασματικά, για τα ΑμΠΟ της ηλικιακής κατηγορίας άνω των 85 ετών, που εκπροσωπούν τον υπερήλικο πληθυσμό αυτών, διαπιστώνεται ότι η ηλικιακή τους κατηγορία κατά αξιοσημείωτο τρόπο αναλογεί περίπου στο 1/4 του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, ότι έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή οι γυναίκες (59%) από τους άνδρες (41%), ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών παρατηρείται στην Αττική -Πειραιά Νότιο Αιγαίο με 28% και στην Κεντρική Μακεδονία- Βόρειο Αιγαίο με 13% , δηλαδή 4 στα 10 ΑμΠΟ των ηλικιών αυτών συγκεντρώνονται στις δύο αυτές γεωγραφικές ζώνες.
Προσεγγίζοντας όμως, την αναλογία των υπερηλίκων ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της περιοχής τους, διαπιστώνεται ότι στις προαναφερόμενες περιοχές συγκεντρώνεται αντιθέτως η χαμηλότερη αναλογία υπερηλίκων, ενώ η υψηλότερη εμφανίζεται στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι η εν λόγω ηλικιακή κατηγορία των υπερηλίκων ΑμΠΟ και ιδιαίτερα ο γυναικείος πληθυσμός και όσοι διαβιούν στις γεωγραφικές ζώνες με μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών, έχουν την ανάγκη εξειδικευμένης αυξημένης φροντίδας υγείας και αποκατάστασης, κοινωνικής φροντίδας κατά κύριο λόγω στην κατοικία τους, αλλά και παροχής υπηρεσιών ένταξης, προκειμένου να αποφευχθούν καταστάσεις αποκλεισμού και διαταραχών ψυχικής υγείας.
Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Σε συνέχεια της παρουσίασης των δεδομένων αναφορικά με τα χαρακτηριστικά της γεωγραφικής περιοχής, του φύλου και της ηλικίας των Ατόμων με Προβλήματα Όρασης με αναπηρία 80% και άνω, συνοπτικά συνάγονται τα ακόλουθα συμπεράσματα:
1. Συνολικά τα ΑμΠΟ το α’ τρίμηνο του 2021, καταγράφονται σε 16.309 άτομα.
Η υψηλότερη συγκέντρωση παρατηρείται στην Περιφέρεια Αττικής – Πειραιά, Νότιο Αιγαίο που ανέρχεται στο 33,5% (5.466 άτομα), ενώ ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας – Βόρειο Αιγαίο με 16,3% (2.656 άτομα).
2. Την μεγαλύτερη αναλογία στον πληθυσμό των ΑμΠΟ σε όλη την χώρα έχουν οι γυναίκες με ποσοστό 51,3% (8.355 άτομα), ενώ οι άνδρες αναλογούν στο 48,7%(7.954 άτομα). Η υψηλότερη αναλογία των γυναικών (55%) στην Ανατολική Μακεδονία -Θράκη και ακολουθούν περίπου στην ίδια αναλογία από 50 % έως 54% η Δυτική Μακεδονία (54%), η Αθήνα (52%) και όλες οι υπόλοιπες με 51% περίπου αναλογία.
3. Στους άνδρες διαπιστώνεται μικρότερη αναλογία ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της Περιφέρειας τους, με σημαντικότερη συμμετοχή στην Πελοπόννησο με 55%, στην Δυτική Ελλάδα με 50% και σε πέντε Περιφέρειες με 49%, ενώ στην Περιφέρεια της Αθήνας οι άνδρες αναλογούν στο 48%.
4. Στο σύνολο της χώρας η αναλογία των ΑμΠΟ προς τον μόνιμο πληθυσμό είναι 0,152% και ο δείκτης αναλογίας ενός ΑμΠΟ ανά μόνιμους κατοίκους είναι 1/657 άτομα.
Την υψηλότερη αναλογία των ΑμΠΟ στο σύνολο του μόνιμου πληθυσμού της περιοχής τους, έχουν η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη (0,238%) και η Ήπειρος (0,221%),
Όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες, έχουν χαμηλότερη αναλογία, όπως η Αθήνα και η Κεντρική Μακεδονία, δεδομένου ότι τα ΑμΠΟ αναλογούν σε μεγαλύτερο μόνιμο πληθυσμό.
5. Ως προς τον δείκτη αντιστοιχίας των ΑμΠΟ ανά μόνιμους κατοίκους, την μεγαλύτερη αναλογία έχουν η Κεντρική Μακεδονία (1/791), η Στερεά Ελλάδα (1/763) και η Αθήνα (1/748). Την χαμηλότερη αντιστοιχία έχουν η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη (1/420), η Ήπειρος (1/452) ενώ όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες έχουν δείκτη αντιστοιχίας 1 ΑμΠΟ ανά 518 έως 620.
6. Την μεγαλύτερη αναλογία των ΑμΠΟ στο σύνολο της χώρας, έχει η ομάδα ηλικίας από 55 έως 84 ετών με 49%(5 στους 10), ακολουθούν οι ηλικίες από 85 ετών και άνω με 27% (3στους 10), η ομάδα ηλικίας από 25 έως 54 ετών με 19% (2 στους 10) και την μικρότερη αναλογία έχουν τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι έως 24 ετών με 4,9% (1 στους 20).
7. Από την ανάλυση ως προς την παράμετρο του φύλου ανά ηλικιακές κατηγορίες των ΑμΠΟ, διαπιστώνεται ότι στο σύνολο της Ελλάδος την μεγαλύτερη αναλογία έχουν οι γυναίκες με 51,3%, όμως σημαντική διαφοροποίηση παρατηρείται στις ηλικίες έως 24 ετών και από 25 έως 54 ετών, όπου την μεγαλύτερη αναλογία έχουν οι άνδρες, με ποσοστό 57,5% και 54% αντίστοιχα. Στην ηλικιακή κατηγορία 55 έως 84 ετών, όπου είναι και η πολυπληθέστερη ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ, παρατηρείται ίση αναλογία ανδρών και γυναικών (50%), ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ηλικιακή κατηγορία 85 ετών και άνω, όπου κυριαρχούν οι γυναίκες με ποσοστό 59% (6 στα 10 ΑμΠΟ).
8. Στα παιδιά, εφήβους και νέους ΑμΠΟ κάτω των 24 ετών, διαπιστώνεται ότι η ηλικιακή τους κατηγορία αναλογεί στο 1/20 του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, ότι μεγαλύτερη αναλογική συμμετοχή έχουν οι άνδρες με 57,5% ως προς τις γυναίκες με 42,5%, ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών παρατηρείται στην Αθήνα, στην Κεντρική, Ανατολική Μακεδονία (5 στα 10 άτομα της ίδιας ηλικιακής κατηγορίας).
9. Στα ΑμΠΟ της ηλικιακής κατηγορίας από 25 έως 54 ετών, που εκπροσωπούν την νεαρή και μέση ηλικία που εργάζονται, συμμετέχοντας στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας, διαπιστώνεται ότι η ηλικιακή τους κατηγορία αναλογεί στο 1/5 του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, ότι μεγαλύτερη αναλογική συμμετοχή έχουν οι άνδρες με 54% ως προς τις γυναίκες με 46%, ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών παρατηρείται στην Αττική -Πειραιά Νότιο Αιγαίο με 40%(4 στους 10) και στην Κεντρική Μακεδονία- Βόρειο Αιγαίο με17% (2 στους 10), δηλαδή 6 στα 10 ΑμΠΟ των ηλικιών αυτών συγκεντρώνονται στις δύο αυτές γεωγραφικές ζώνες.
10. Στα ΑμΠΟ της ηλικιακής κατηγορίας από 55 έως 84 ετών, που εκπροσωπούν την ώριμη μέση και τρίτη ηλικία, δηλαδή ΑμΠΟ που ολοκληρώνουν τον επαγγελματικό τους βίο ή είναι συνταξιούχοι, διαπιστώνεται ότι η ηλικιακή τους κατηγορία αναλογεί στο 1/2 του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, ότι έχουν ίδια αναλογία συμμετοχής οι άνδρες και οι γυναίκες με 50%, ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών παρατηρείται στην Αττική -Πειραιά Νότιο Αιγαίο με 37% και στην Κεντρική Μακεδονία- Βόρειο Αιγαίο με 17% , δηλαδή 5 στα 10 ΑμΠΟ των ηλικιών αυτών συγκεντρώνονται στις δύο αυτές γεωγραφικές ζώνες.
11. Στα ΑμΠΟ της ηλικιακής κατηγορίας άνω των 85 ετών, που εκπροσωπούν τον υπερήλικο πληθυσμό αυτών, διαπιστώνεται ότι η ηλικιακή τους κατηγορία κατά αξιοσημείωτο τρόπο αναλογεί περίπου στο 1/4 του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, ότι έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή οι γυναίκες (59%) από τους άνδρες (41%), ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών παρατηρείται στην Αττική -Πειραιά Νότιο Αιγαίο με 28% και στην Κεντρική Μακεδονία- Βόρειο Αιγαίο με 13% , δηλαδή 4 στα 10 ΑμΠΟ των ηλικιών αυτών συγκεντρώνονται στις δύο αυτές γεωγραφικές ζώνες.
Προσεγγίζοντας όμως, την αναλογία των υπερηλίκων ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της περιοχής τους, διαπιστώνεται ότι στις προαναφερόμενες περιοχές συγκεντρώνεται αντιθέτως η χαμηλότερη αναλογία υπερηλίκων, ενώ η υψηλότερη εμφανίζεται στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο.
ΣΤ. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Από την παρουσίαση των δεδομένων και των συμπερασμάτων, προκύπτουν οι ακόλουθες διαπιστώσεις, οι οποίες προσδιορίζουν και το πλαίσιο των πολιτικών και των παρεμβάσεων, που είναι απαραίτητο να σχεδιαστούν και να προγραμματιστούν για την πρόληψη των καταστάσεων που προκαλούν σοβαρή απώλεια όρασης έως και τυφλότητα, αλλά και την οργάνωση παροχής εξειδικευμένων, στοχευμένων και προσωποποιημένων υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης, επαγγελματικού προσανατολισμού – αποκατάστασης και κοινωνικής ένταξης των Ατόμων με Προβλήματα Όρασης.
Συγκεκριμένα:
α. Τα ΑμΠΟ που είναι ηλικίας κάτω των 24 ετών (παιδιά, έφηβοι και νέοι), αναλογούν στο 1/20, δηλαδή το 5% των ΑμΠΟ της χώρας, γεγονός που δηλώνει ότι η κατάσταση όρασης τους έχει επιδεινωθεί από σοβαρές εκφυλιστικές, κληρονομικές παθήσεις της όρασης, που μπορεί να εμφανιστούν από την νεογνική – βρεφική ηλικία (π.χ. αμφιβληστροειδοπάθεια προωρότητας, συγγενές γλαύκωμα), καθώς και να εμφανιστούν ή να επιδεινωθούν στην παιδική – εφηβική ηλικία. Επίσης, ιδιαίτερη συμμετοχή στις παθήσεις αυτές έχουν τα ατυχήματα στους οφθαλμούς, καθώς και τα σύνδρομα που επιβαρύνουν πέραν της όρασης και άλλα συστήματα του οργανισμού.
Στην ηλικιακή κατηγορία 25 έως 55 ετών, όπου τα ΑμΠΟ αναλογούν στο 20% του συνόλου της χώρας, παρουσιάζονται, είτε επιδεινώσεις των σοβαρών εκφυλιστικών, κληρονομικών παθήσεων της όρασης που έχουν ξεκινήσει από την εφηβεία και την νεότητα, είτε εκδηλώνονται κατά τις ηλικίες αυτές, αλλά και επιδεινώνονται σοβαρά κατά την ίδια περίοδο.
Για τις ηλικίες αυτές, απαιτείται έγκαιρη διάγνωση, συστηματική παρακολούθηση και προληπτική παρέμβαση για αποφυγή επιδεινώσεων στις νεαρότερες ηλικίες.
Στις ηλικίες από 55 ετών και άνω και ιδίως στους υπερήλικες (85 ετών >), όπου αναλογούν 7,5/10 ΑμΠΟ εμφανίζονται σοβαρές εκφυλιστικές παθήσεις της όρασης που σχετίζονται με την ηλικία, όπως ο γεροντικός καταρράκτης, το γλαύκωμα, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, άλλες αλλοιώσεις του βυθού και του οπτικού νεύρου κλπ., όπου λόγω της αύξησης των σοβαρών προβλημάτων όρασης στην ηλικία αυτή, χρήζουν πρόληψης και έγκυρης θεραπευτικής παρέμβασης.
β. Τα άτομα ηλικίας κάτω των 24 ετών, συγκεντρώνονται κυρίως στις γεωγραφικές ζώνες της Αττικής και της Βορείου Ελλάδος, οπού υπάρχουν οι εκπαιδευτικές δομές και προγράμματα στήριξης π.χ. Ειδικά Σχολεία Τυφλών, το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης (ΚΔΑΠ – ΑμεΑ), Δομές υποστήριξης τυφλών παιδιών με πρόσθετες αναπηρίες κλπ., καθώς και οι σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που οι νέοι ΑμΠΟ επιλέγουν να σπουδάσουν. Για τις ηλικίες αυτές, απαιτείται ο σχεδιασμός ανάπτυξης υπηρεσιών, κυρίως υποστήριξης της υγείας τους – πρόληψης και αυτοφροντίδας, αλλά και καλλιέργειας δεξιοτήτων, κινητικότητας, προσανατολισμού και αυτόνομης διαβίωσης.
γ. Τα ΑμΠΟ ηλικίας 25 έως 54 ετών, συγκεντρώνονται στην πλειοψηφία τους στις γεωγραφικές ζώνες της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, γεγονός που συμβαίνει διότι παρουσιάζονται περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης για αυτούς, τόσο για όσους είναι σε νεαρή ηλικία που έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους, όσο και για τα άτομα που λόγω εκφυλιστικών παθήσεων της όρασης ή άλλων οπτικών βλαβών (σοβαρή χαμηλή όραση), έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να αναζητήσουν εργασία στο αντικείμενο τους ή να αναζητήσουν νέες ευκαιρίες όταν διαπιστώνουν ότι η σταδιακή απώλεια όρασης τους, εμποδίζει να συνεχίσουν την εργασία τους στο ίδιο αντικείμενο.
δ. Στην ηλικιακή κατηγορία 55 έως 84 ετών, ο πληθυσμός των ΑμΠΟ ως προς το σύνολο των ΑμΠΟ της περιοχής τους, συγκεντρώνεται κατά κύριο λόγω στην Βόρεια Ελλάδα (ορεινές και με γεωγραφικές ιδιαιτερότητες περιοχές), καθώς και στην Αττική, γεγονός που δηλώνει την τάση συγκέντρωσης των ΑμΠΟ τρίτης ηλικίας.
Το γεγονός αυτό συμβαίνει, διότι λόγω συνταξιοδότησης, παρουσιάζεται μεγαλύτερη συγκέντρωση του πληθυσμού αυτού στις εν λόγω περιοχές και άρα αναδεικνύεται η αναγκαιότητα οργάνωσης και παροχής αποτελεσματικότερων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, ψυχικής υγείας, αλλά και ενεργοποίησης των ΑμΠΟ, ώστε να διατηρούν ενεργητική και ισότιμη συμμετοχή στις κοινωνίες που διαβιούν.
ε. Στους υπερήλικες ΑμΠΟ άνω των 84 ετών και ιδιαίτερα στον πληθυσμό των γυναικών και σε όσους διαβιούν στις γεωγραφικές ζώνες με μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών, έχουν την ανάγκη εξειδικευμένης αυξημένης φροντίδας υγείας και αποκατάστασης, κοινωνικής φροντίδας κατά κύριο λόγω στην κατοικία τους, αλλά και παροχής υπηρεσιών ένταξης, προκειμένου να αποφευχθούν καταστάσεις αποκλεισμού και διαταραχών ψυχικής υγείας.
στ. Οι πληθυσμιακές κατηγορίες των ΑμΠΟ μέχρι 55 ετών, που συγκεντρώνουν το ¼ του συνόλου των ΑμΠΟ της χώρας, λόγω της συμμετοχής τους σε εκπαιδευτικές διαδικασίες, στην ενεργό δράση στην αθλητική, πολιτιστική και κοινωνική ζωή, στην έναρξη του επαγγελματικού βίου, αλλά και των πιθανών μεταβολών στο πλαίσιο αυτού, απαραίτητο είναι να οργανωθούν υπηρεσίες ενημέρωσης, εκπαίδευσης και χρήσης Σκύλων Οδηγών Τυφλών, έτσι ώστε να αποκτηθούν δεξιότητες αυτόνομης διαβίωσης, ενόψει των προκλήσεων που καλούνται να διαχειριστούν.
ΣΤΡΑΤΗΣ Κ. ΧΑΤΖΗΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ,
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (ΕΣΔΑ),
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΚΥΛΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ
ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΩΝ (Π.Ε.Α.) (ΕΤΑΙΡΟΥ ΤΟΥ ΚΣΟΕ)