Ο Ρουντάκι (Αμπού Αμπντουλάχ Τζαφάρ ιμπν Μοχαμάντ ιμπν Χακίμ ιμπν Αντάμ Ρουντάκι Σαμαργκάντι, 858- π.941) ήταν Πέρσης ποιητής και θεωρείται ως ο πρώτος μεγάλος λογοτέχνης της νέας περσικής γλώσσας. Συνέθεσε ποιήματα στο περσο-αραβικό αλφάβητο ή στη νέα περσική γραφή. Θεωρείται ως ο ιδρυτής της τατζικικής- περσικής λογοτεχνίας.
Γεννήθηκε στο Ρουντάκι, ένα χωριό που τότε ανήκε στην Περσία και σήμερα στο Τατζικιστάν. Οι περισσότεροι από τους βιογράφους του συμφωνούν ότι ήταν εντελώς τυφλός. Κάποιοι βιογράφοι όμως δεν αναφέρουν την τυφλότητα του. Η ακριβέστατη γνώση και οι περιγραφές των χρωμάτων, όπως παρουσιάζονται στην ποίηση του, προκαλούν αμφιβολία για την τυφλότητα του. Ένα χαρακτηριστικό ποίημα είναι το ακόλουθο:
Είδα ένα πουλί κοντά στην πόλη του Σαράκς
Είχε υψώσει το τραγούδι του στον ουρανό
Είδα πάνω του ένα χρωματιστό τσαντόρ
Τόσα χρώματα πάνω στο τσαντόρ του.
Ήταν ποιητής στην Αυλή του Νασρ Β΄ στην Μπουχάρα που τον προσκάλεσε εκεί όταν έμαθε τη μεγάλη του φήμη. Ο ποιητής έγινε η καθημερινή συντροφιά του άρχοντα, έφτιαξε μεγάλη περιουσία και γνώρισε πολλές τιμές. Τελικά όμως πέθανε φτωχός.
Λέγεται ότι αξίζει τον τίτλο του πατέρα της Περσικής Λογοτεχνίας γιατί αν και υπήρχαν πολλοί ποιητές πριν από αυτόν, ήταν εκείνος που σφράγισε με το προσωπικό του ύφος όλα τα είδη της ποίησης, την επική , τη λυρική και τη διδακτική ποίηση. Λέγεται επίσης ότι ήταν αυτός που καθιέρωσε το diwan, την τυπική μορφή συνολικής παρουσίασης των ποιημάτων ενός ποιητή σε αλφαβητική σειρά, κάτι που όλοι οι πέρσες ποιητές χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα.
Από τους 1300 στίχους που αποδίδονται σε αυτόν μόνο 52 συνθέσεις έχουν σωθεί. Από τα επικά του αριστουργήματα δεν έχουν απομείνει παρά ελάχιστες γραμμές. Η μεγαλύτερη απώλεια είναι η μετάφραση του Καλίλα και Ντίμνα (μετέφρασε στα περσικά την αραβική μετάφραση του ινδικού βιβλίου διηγημάτων) σε περσικούς στίχους κατά παραγγελία του μαικήνα του. Πολύ λίγα σώθηκαν από αυτό το έργο. Λίγα επίσης σώθηκαν από τα εγκωμιαστικά ποιήματα που αφιέρωνε στον ηγεμόνα και φίλο του. Διαφέρουν από ανάλογα ποιήματα μεταγενέστερων για την λεπτότητα και το ύφος τους. Οι διδακτικές ωδές και τα επιγράμματά του εξέφραζαν ένα είδος επικούρειας φιλοσοφίας για την ανθρώπινη ζωή και την ευτυχία. Ακόμη πιο γοητευτικά είναι τα ποιήματά του που υμνούν το κρασί και τον έρωτα.
Πηγή: wikipedia
