«ΟΙ ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΤΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ»- ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της Ζαμπέν Έλεν – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Π.Μ.Σ. «ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ» –  Μέρος 27ο

Ιαν 31, 2025 | Άλλες προσεγγίσεις της τυφλότητας και της αναπηρίας, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«ΟΙ ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΤΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ»- ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της Ζαμπέν Έλεν – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Π.Μ.Σ. «ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ» –  Μέρος 27ο

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V-ΣΥΖΗΤΗΣΗ

 

Η παρούσα μελέτη αποσκοπούσε στη διερεύνηση της επίδρασης ενός κατασκηνωτικού προγράμματος συμπερίληψης στις στάσεις των συμμετεχόντων παιδιών χωρίς αναπηρία προς τους συνομηλίκους τους με αναπηρία.

Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι εν γένει, οι στάσεις των κατασκηνωτών απέναντι στα παιδιά με αναπηρία ήταν πολύ θετικές. Το εύρημα αυτό έρχεται σε συμφωνία με τα ευρήματα της διεθνούς αλληλογραφίας, εφόσον αρκετές μελέτες υποδηλώνουν πως εν γένει τα παιδιά χωρίς αναπηρίας έχουν θετική στάση απέναντι στους συνομηλίκους τους με αναπηρία (Alnahdi, 2019; Dimitrova-Radojičić, 2022; Strnadova, Potmesil & Potmesilova, 2023; Alhumaid, 2023).

Ωστόσο, όπως προκύπτει από τις βαθμολογίες CAIPE-R στην αρχική και τελική μέτρηση, η υλοποίηση του προγράμματος συμπερίληψης στο κατασκηνωτικό περιβάλλον δεν οδήγησε σε βελτίωση, αλλά μάλλον επέφερε μια οριακή μείωση των σχετικών βαθμολογιών. Ως εκ τούτου, καταρρίπτεται η ερευνητική υπόθεση της έρευνας. Το εύρημα αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα ευρήματα άλλων μελετών, που έχουν καταδείξει ότι η υλοποίηση προγραμμάτων συμπερίληψης για τη βελτίωση των στάσεων των παιδιών χωρίς αναπηρία απέναντι στα παιδιά με αναπηρία, στο χώρο της κατασκήνωσης επιδρά θετικά στις στάσεις (Panagiotou et al., 2013; Papaioannou & Evaggelinou, 2013; Maich et al., 2015).

Επί παραδείγματι στόχοι το πρόγραμμα παρέμβασης STAR, το οποίο υλοποιήθηκε στο περιβάλλον μιας θερινής κατασκήνωσης, στο πλαίσιο της ένταξης των παιδιών με αναπηρία στο περιβάλλον της τυπικής κατασκήνωσης, αποσκοπούσε στην ενίσχυση των στάσεων των κατασκηνωτών χωρίς αναπηρία απέναντι στα παιδιά με αναπηρία, καθώς και στην ενθάρρυνση της κοινωνικής τους αλληλεπίδρασης μέσω ενημερωτικών δράσεων και της παροχής ευκαιριών για την ενίσχυση των επιπέδων επαφής μεταξύ των παιδιών με και χωρίς αναπηρία. Η υλοποίηση του προγράμματος βελτίωσε τις στάσεις των κατασκηνωτών προς τους συνομηλίκους τους με αναπηρία και αύξησε τον αριθμό των μεταξύ τους συναναστροφών (Boyd et al., 2008). Η θετική επίδραση των προγραμμάτων συμπερίληψης στη βελτίωση των στάσεων των παιδιών χωρίς αναπηρία έχει αποδειχθεί και από πληθώρα μελετών, που διερευνούν την υλοποίηση προγραμμάτων συμπερίληψης των μαθητών με αναπηρία στο μάθημα της ΦΑ Panagiotou et al., 2006; Panagiotou et al., 2008; Liu et al., 2010; Ison et al., 2010; Panagiotou, 2011; Campos & Ferreira; Bebetsos et al. 2017; Pérez-Torralba et al., 2019; Delgado-Gil et al., 2023). Η απόκλιση των ευρημάτων της παρούσας μελέτης ενδεχομένως αποδίδεται στο μικρό δείγμα του δείγματος, αλλά και στη σύντομη τη διάρκεια του προγράμματος συμπερίληψης, η οποία ενδεχομένως δεν ήταν αρκετή, προκειμένου να επιτύχει τη βελτίωση των στάσεων.

Αναφορικά με την επίδραση του χαρακτηριστικού της ανταγωνιστικότητας στη διαμόρφωση των στάσεων των κατασκηνωτών χωρίς αναπηρία, έναντι των κατασκηνωτών χωρίς αναπηρία, αυτή επιβεβαιώθηκε, καθώς βρέθηκε ότι οι κατασκηνωτές με έντονο το χαρακτηριστικό της ανταγωνιστικότητας είχαν λιγότερο θετικές στάσεις απέναντι στους κατασκηνωτές με αναπηρία, καθώς και το αντίστροφο. Το εύρημα αυτό ευθυγραμμίζεται με εκείνα της διεθνούς βιβλιογραφίας (Evans et al., 2015; McKay et al., 2018). Στην ίδια κατεύθυνση, στη μελέτη των Wang et al. (2020), που διεξήχθη σε δείγμα 872 Κινέζων μαθητών, η ανταγωνιστικότητα ως στοιχείο της προσωπικότητας, σχετιζόταν αρνητικά με τις γενικές στάσεις των μαθητών, απέναντι στους συμμαθητές τους με αναπηρία.

Όσον αφορά την υπόθεση ότι η ύπαρξη ενός ατόμου με αναπηρία στον ευρύτερο περίγυρο θα επηρεάσει θετικά τις στάσεις τους των κατασκηνωτών απέναντι στα άτομα με την αναπηρία, αυτή καταρρίπτεται. Πιο συγκεκριμένα, οι κατασκηνωτές χωρίς αναπηρία, οι οποίοι είχαν κάποιο άτομο με αναπηρία στην οικογένεια, φιλικό περίγυρο, στη τάξη ή κατασκήνωση φάνηκαν να είχαν λιγότερο ευνοϊκές σιάσεις απέναντι στα άτομα με αναπηρία, όπως φάνηκε από τις βαθμολογίες CAIPE-R στην τελική μέτρηση. Αντίστοιχα, στη μελέτη του Alnahdi (2019) η ύπαρξη ατόμου με αναπηρία στο οικογενειακό περιβάλλον δεν φάνηκε να επηρεάζει τις στάσεις των μαθητών απέναντι στους συμμαθητές με αναπηρία. Σε μια άλλη μελέτη οι Gaintza & Castro-Salgado (2020) διερεύνησαν εάν η εμπειρία της συμμετοχής στο μάθημα της ΦΑ με έναν μαθητή με αναπηρία οδηγεί σε θετικές στάσεις απέναντι στη συμπερίληψη. Χρησιμοποιήθηκε μικτή μεθοδολογία, εφόσον εκπονήθηκε ποιοτική έρευνα, μελέτη παρατήρησης, ημερολόγιο πεδίου, πραγματοποιήθηκαν δύο συνεντεύξεις και ποσοτική έρευνα. 49 έφηβοι συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο CAIPE-R. Η μελέτη παρατήρησε ότι, ενώ το σύνολο των μαθητών έδειξαν θετικές στάσεις, τα αποτελέσματα διέφεραν ανάλογα με τις ομάδες. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συνεχής εγγύτητα με έναν μαθητή με αναπηρία δεν οδηγεί πάντα σε θετικές στάσεις και ότι τα χαρακτηριστικά του μαθητή με αναπηρία και οι σχέσεις που δημιουργούνται με την πάροδο του χρόνου θα επηρεάσουν τον τρόπο, με τον οποίο αναπτύσσονται αυτές οι στάσεις.

Στην αντίθετη κατεύθυνση, η προηγούμενη επαφή με κάποιο άτομο με αναπηρία αποτελούσε προσδιοριστικό παράγοντα θετικότερων στάσεων απέναντι στα άτιμα με αναπηρία (Wang et al., 2020; Alnahdi et al., 2021; Qandeel & Abumariam, 2022). Ο βαθμός στον οποίο τα παιδιά έχουν αλληλοεπιδράσει με άτομα με αναπηρία στο παρελθόν έχει επίσης διερευνηθεί σε σχέση με την επιρροή του στις στάσεις τους. Σε μια σχετική έρευνα, που περιελάμβανε 49 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και διερευνούσε την επίδραση ενός προγράμματος ενημέρωσης για τα Παραολυμπιακά Αθλήματα στις στάσεις παιδιών χωρίς αναπηρία, τα παιδιά που είχαν προηγούμενες εμπειρίες με άτομα με αναπηρία είχαν θετικότερες στάσεις (Evans et al., 2015). Πιο αντιφατικά ήταν τα αποτελέσματα της μελέτης του Alhumaid (2023), όπου η ύπαρξη ενός φίλου με αναπηρία συσχετίστηκε με θετικότερες στάσεις των συμμετεχόντων απέναντι στους συνομηλίκους τους με αναπηρία. Αντίθετα, η ύπαρξη ενός μέλους της οικογένειας ή ενός συμμαθητή με αναπηρία και το παιχνίδι με ένα συμμαθητή με αναπηρία δεν παρουσίασε συσχέτιση με θετικές στάσεις έναντι της αναπηρίας.

Τέλος, η ηλικία των κατασκηνωτών δεν παρουσίασε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τις στάσεις τους απέναντι στους κατασκηνωτές με αναπηρία. Ωστόσο, σε ορισμένες μελέτες, οι νεότεροι συμμετέχοντες είχαν ευνοϊκότερες στάσεις απέναντι στα άτομα με αναπηρία (Dias et al., 2020; di Maggio et al., 2022).

 

Μετάβαση στο περιεχόμενο