Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ – ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΣΕΙΡΑ – ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική Αγωγή, Εκπαίδευση και Αποκατάσταση – Μέρος 3ο
Κεφάλαιο πρώτο: Βασικές Έννοιες
1.1. Ορισμός Οπτικής Αναπηρίας
Έχοντας ως στόχο την αρτιότερη μελέτη του θέματος κρίθηκε αναγκαίο να παρατεθούν μερικοί ορισμοί σχετικά με τον όρο «οπτική αναπηρία» καθώς αποτελεί βασικό πυλώνα του θέματος της εργασίας. Στη συνέχεια, θα επιδιωχθεί να γίνει μια σύντομη αποσαφήνιση του όρου ώστε να καταστεί κατανοητό πώς η οπτική αναπηρία επηρεάζει τη ζωή των ατόμων τόσο σε ψυχικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Έρευνες έχουν δείξει πως ως το 2015 υπήρχαν περίπου 940 εκατομμύρια άτομα τα οποία εμφάνιζαν σε κάποιο βαθμό απώλειας όρασης (GBD Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators , 2016).
Ως έννοια η οπτική αναπηρία σχετίζεται με την οπτική οξύτητα των ματιών ενός ατόμου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η οπτική αναπηρία διακρίνεται σε δυο κατηγορίες, αυτή της χαμηλής όρασης και εκείνη της τύφλωσης. Ως χαμηλή όραση ορίζεται μια διαταραχή στην ικανότητα της όρασης η οποία δεν επιδέχεται κάποια βελτίωση με θεραπεία ή με τη χρήση διορθωτικών φακών και επηρεάζει άμεσα της δραστηριότητες στην καθημερινή ζωή. Ειδικότερα, στα άτομα με χαμηλή όραση η οπτική οξύτητα είναι χειρότερη από 6/18 ως 6/60 (WHO, 2012). Από την άλλη πλευρά ως τύφλωση ορίζεται η πλήρης απώλεια όρασης. Πιο συγκεκριμένα, τύφλωση υπάρχει όταν η οπτική οξύτητα του καλύτερου ματιού ύστερα από διόρθωση δεν ξεπερνά το 1/20.
Η οπτική αναπηρία λειτουργεί σαν μια ομπρέλα η οποία περιλαμβάνει όλα τα επίπεδα απώλειας όρασης (Pant & Joshi, 2016). Τα άτομα με οπτική αναπηρία διαφέρουν σημαντικά από τους βλέποντες ως προς τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τα ερεθίσματα που δέχονται καθώς λόγω της απώλειας της όρασης χρησιμοποιούν τις υπόλοιπες αισθήσεις (Pant and Joshi, 2016). Σύμφωνα με τους Pant and Joshi (2016) η οπτική αναπηρία ορίζεται ως μια διαταραχή της όρασης όπου η απώλεια της όρασης είναι σε τέτοιο βαθμό ώστε ακόμα και με τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής ή οποιασδήποτε επεμβατικής μεθόδου είναι μη αναστρέψιμη και δεν επιδέχεται καμία βελτίωση. Η τύφλωση χαρακτηρίζεται από οπτική οξύτητα μικρότερη από 3/60 στο καλύτερο μάτι ενώ η μέτρια ως σοβαρή απώλεια όρασης χαρακτηρίζεται από οπτική οξύτητα μικρότερη από 6/18 αλλά μεγαλύτερη ή ίση από 3/60 στο καλύτερο μάτι (Nangia et al., 2019). Επιπλέον, οποιαδήποτε μορφή διαταραχής της όρασης μπορεί να υπάρχει στο άτομο εκ γενετής είτε να προκύψει κατά τη διάρκεια της ζωής του από κάποια ασθένεια από κληρονομικούς παράγοντες είτε από εκφυλιστικές νόσους (GBD Blindness and Vision Impairment Collaborators, 2021).