Ο ΧΟΡΟΣ ΩΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΧΟΡΟΥ ΓΙΑ ΑΜΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ – Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία της Γενιά Παναγιώτας – Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Οργάνωση και Διαχείριση Αθλητικών Δραστηριοτήτων για Άτομα με Αναπηρίες (Α.με.Α.)» του Τμήματος Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού της Σχολής Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης και Ποιότητας Ζωής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου – Μέρος 14ο
2.6 Τα οφέλη της μουσικής για τα ΑμεΑ
Η συμμετοχή σε εκφραστικές μορφές σωματικής δραστηριότητας, όπως είναι ο χορός και η μουσική, έχει μια πλειάδα από οφέλη για όλες τις ηλικιακές ομάδες (McCrary et al., 2021). H μουσική και o χορός, εμφανίζουν σημαντική δυναμική ως μορφές παρέμβασης, αφενός λόγω της σχέσης που έχουν μεταξύ τους, αλλά και της προσβασιμότητάς τους. Η δυναμική τους, οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει ένα
«διαλεκτικό» παιχνίδι ανάμεσα στον ήχο και την κίνηση, όπου εμπλέκονται ενεργά όλες οι αισθήσεις (Lauzon, 2011), γι’αυτό και συχνά υπάρχει αλληλοεπικάλυψη μεταξύ των ορισμών της μουσικής και του χορού. Είναι χαρακτηριστικό πως κατά τη διάρκεια του χορού, συντονίζονται στον εγκέφαλο τα οπτικά και κινητικά ερεθίσματα με τα ακουστικά ερεθίσματα μέσω της συνολικής ενεργοποίησης του νευρικού συστήματος (Bojner Horwitz et al., 2022).
Οι διάφορες μορφές μουσικών δραστηριοτήτων, φαίνεται να επιδρούν θετικά στη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων, παρά την ηλικία ή το υπόβαθρό τους, εμφανίζοντας ταυτόχρονα και οφέλη σχετικά με την κοινωνικοποίηση και τη συμμετοχή (Dingle et al., 2021). Τα προγράμματα παρέμβασης που βασίζονται στη μουσική, μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με διάφορες μορφές αναπηρίας, σε διαστάσεις όπως είναι η αυτοπεποίθηση, η έκφραση, η συναισθηματική διάθεση, η επικοινωνία και η αλληλεπίδραση (MacGlone et al., 2020). Σε κάποιες μορφές αναπηρίας όπως είναι για παράδειγμα ο αυτισμός, τα προγράμματα μπορούν να προσαρμοστούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να βοηθήσουν το άτομο σε συγκεκριμένα προβλήματα, ελλείμματα ή δυσκολίες που αντιμετωπίζει (Geretsegger et al., 2014; Sharda et al., 2018).
Ο συνδυασμός χορού και μουσικής, έχει αναδειχτεί στη βιβλιογραφία, ως ένα μέσο που βοηθά στη σωματική, συναισθηματική, ψυχολογική αλλά και στην κοινωνική ζωή των ατόμων με και χωρίς αναπηρίες. Για παράδειγμα, η ενεργός συμμετοχή σε προγράμματα που συνδυάζουν τον χορό με τη μουσική, φαίνεται να βοηθά στα συναισθηματικά και φυσικά συμπτώματα διαφόρων νευροεκφυλιστικών νοσημάτων, όπως είναι η ήπια γνωστική διαταραχή (Lazarou et al., 2017), η άνοια (Dingle et al., 2021), το Αλτζχάϊμερ (Hobeika & Samson, 2020; Zhang, 2022) και το Πάρκινσον (Barnish & Barran, 2020).
H μουσική διάσταση των χορευτικών προγραμμάτων, φαίνεται να ενισχύει ακόμα περισσότερο την κοινωνική αλληλεπίδραση για τα άτομα με αναπηρίες (Boster et al., 2021; Rocha et al., 2017), γεγονός το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό με δεδομένου πως έχουν περιορισμένες ευκαιρίες κοινωνικής αλληλεπίδρασης, ενώ βιώνουν μεγαλύτερο κοινωνικό αποκλεισμό. Η συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες σε χορευτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν και μουσική, αυξάνει την αίσθηση του
«ανήκειν» σε μια ομάδα καθώς και το κίνητρο συμμετοχής.
Η χρήση της μουσικής και του χορού ως θεραπευτικά μέσα, εμφανίζει σημαντικά οφέλη για τα ΑμεΑ, σε διάφορες διαστάσεις. Οι Mino-Roy και συνεργάτες (2022) πραγματοποίησαν μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, σχετικά με τα οφέλη της μουσικής και του χορού, ως θεραπευτικό μέσο για τα άτομα με νοητική αναπηρία. Οι συγγραφείς κατέληξαν, πως η μουσική και ο χορός, μπορούν να ενθαρρύνουν τη σωματική δραστηριότητα, βοηθώντας ταυτόχρονα στην πρόληψη χρόνιων παθήσεων και των ψυχοσωματικών αρνητικών συνεπειών της καθιστικής ζωής, ενισχύουν τις ευκαιρίες κοινωνικής ένταξης, καλλιεργούν θετικές διαπροσωπικές σχέσεις, ενισχύουν τις επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες των ΑμεΑ και αυξάνουν την αυτοπεποίθησή τους. Οι ομαδικές παρεμβάσεις μέσω του χορού και της μουσικοθεραπείας, φαίνεται να έχουν θετική επίδραση και στους ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον, καθώς επιδρούν θετικά στην κινητική και γνωστική τους λειτουργία, στην ομιλία τους και στην ποιότητα ζωής τους (Barnish & Barran, 2020).
