«Μας έχετε πρήξει με τα ΑμεΑ…»
Γράφει ο Νικόλαος Σαρούκος*
Όχι, η φράση αυτή δε βγήκε από τα δικά μου χείλη. Πώς θα μπορούσα άλλωστε; Είμαι υπερήφανος αδελφός ενός κοριτσιού αρκετών Μαΐων, με νοητική υστέρηση. Και όχι, δεν το λέω για προκαλέσω οίκτο, αλλά για να το βροντοφωνάξω με πυγμή!
Η φράση αυτή, λοιπόν, βγήκε από τα χείλη ενός «φιλόδοξου» επιχειρηματία τουρισμού, με τον οποίο «ξανασυναντηθήκαμε» πριν από μερικές ημέρες, όταν σε προγραμματισμένο ραντεβού στην Υπηρεσία μού παρουσίασε κατόψεις μίας νέας ξενοδοχειακής μονάδας που σκοπεύει να δημιουργήσει, με αφορμή το (κατά γενική ομολογία γενναιόδωρο) πρόγραμμα χρηματοδότησης τουριστικών επιχειρήσεων που τρέχει ήδη από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, με ενίσχυση έως και 70% παρακαλώ.
Όταν επεσήμανα στον συγκεκριμένο επιχειρηματία ότι οι συγκεκριμένες κατόψεις αποτυπώνουν ένα (υποχρεωτικό από την τουριστική νομοθεσία) μικροσκοπικό δωμάτιο ΑμεΑ, στο πλέον ανήλιαγο και «οπισθοχωρημένο» σημείο του κτιρίου, εκείνος σχεδόν… εξερράγη, κραυγάζοντας: «Μας έχετε πρήξει πια τα ΑμεΑ». Αντιλαμβανόμενος ότι είχα απέναντί μου έναν άνθρωπο που το μόνο που ήθελε ήταν (και είναι) να απομυζήσει το δημόσιο ταμείο προς ίδιον όφελος υπό καθεστώς πλήρους άγνοιας της κοινωνικότητας και της ενσυναίσθησης που απαιτεί ο τουρισμός ως στάση και ως φιλοσοφία γενικότερα, απλώς του ανέφερα ότι «η συμβουλευτική συνάντησή μας, μόλις έληξε…».
Όπως και έγινε. Και μια λεπτομέρεια. Λέω πως «ξανασυναντηθήκαμε» μετά από έναν χρόνο, καθώς σε έναν λειτουργικό και ποιοτικό έλεγχο που πραγματοποίησα σε μια άλλη τουριστική μονάδα ιδιοκτησίας του, του ζήτησα το αυτονόητο: Να εκκενώσει το κοινόχρηστο WC AμεA του ξενοδοχείου από έναν σωρό αποθηκευμένο υλικό, όπως απορρυπαντικά, υλικά καθαριότητας, παιδικά ποδήλατα, ένα χλοοκοπτικό μηχάνημα έως και στοίβες από συσκευασίες εμφιαλωμένου νερού. Οτιδήποτε άλλο, αλλά όχι WC ΑμεΑ, σε μία υποδομή η οποία έχει, επίσης, δημιουργηθεί με οικονομική συμβολή του Ελληνικού Δημοσίου, μέσω παλαιότερου χρηματοδοτικού προγράμματος.
Δυστυχώς, όσα σας περιγράφω παραπάνω, αποτελούν μία ζοφερή πραγματικότητα και μια ανάγνωση συνθηκών υπό τις οποίες πορεύεται το τουριστικό μας προϊόν, με σημαντικό αριθμό ανθρώπων του τουριστικού κλάδου να επιθυμούν έναν πελάτη / επισκέπτη ει δυνατόν αρτιμελή με δύναμη και διάθεση «γενναίας» δαπάνης. Μόνο που τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο τουρισμός είναι ένα πολυσύνθετο μωσαϊκό με ψηφίδες αποτελούμενες από διαφορετικές ηλικίες, διαφορετικά εισοδήματα, διαφορετικό εκπαιδευτικό υπόβαθρο. Ο τουρισμός είναι μία πολύχρωμη χοάνη από θρησκείες, χαρακτήρες, διατροφικές προτιμήσεις, σεξουαλικό προσανατολισμό, κ.ο.κ. Ο τουρισμός, όμως, είναι και ενσυναίσθηση, όπως και συναντίληψη. Ο τουρισμός είναι μια τεράστια αγκαλιά στην οποία δικαίωμα «χώρου» έχει ο καθένας από εμάς, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι αλληλοσεβασμός αποτελεί θεμέλιο λίθο.
Η τουριστική νομοθεσία, η οποία οφείλει να είναι σε πολλά ζητήματα πρωτοπόρος, άργησε είναι η αλήθεια να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της πλήρους πρόσβασης για όλους. Μόλις τη δεκαετία του 1990 ξεκίνησε ένας ευρύτερος προβληματισμός αναφορικά με ζητήματα προσβασιμότητας ΑμεΑ, μιας κοινωνικής ομάδας που είχαμε την πεποίθηση ότι απλώς δεν υπήρχε. Υπήρχε, αλλά ήταν μια ομάδα αποκλεισμένη και απομονωμένη…
Η τουριστική νομοθεσία έδειξε την πυγμή της ως προς την τήρηση όρων πρόσβασης για όλους, μόλις το 2002, με τις (τότε) νέες προδιαγραφές για ξενοδοχεία, υπό πίεση ωστόσο, εν όψει Ολυμπιακών Αγώνων. Από τότε έχει κυλίσει αρκετό νερό στο αυλάκι (ίσως όχι και τόσο από ό,τι φαίνεται), προκειμένου να καταλάβουμε όλοι μας ότι το ζήτημα της προσβασιμότητας, των ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων για όλους αφορά και τον τουρισμό. Έπρεπε να περάσουν πάνω από δύο δεκαετίες για να μεταβληθεί πληθυσμιακά και κοινωνικά ο ανθρωπογεωγραφικός χάρτης, ούτως ώστε να φθάσουμε σήμερα, στην αυγή του δεύτερου τετάρτου του 21ου αιώνα, να εκλαμβάνουμε ως δεδομένη την αρμονική συνύπαρξη όλων μας.
Ίσως όμως και όχι. Το «μας έχετε πρήξει με τα ΑμεΑ» καθρεπτίζει μια βαθιά «πατριαρχικού» τύπου αντίληψη, με αναχρονιστικές ρίζες που προέρχονται από δεκαετίες κοινωνικού σκοταδισμού. Μια αντίληψη που σε πολλές, ωστόσο, περιπτώσεις παραμένει πανίσχυρη και εξακολουθεί να καταδυναστεύει. Μια αντίληψη, όμως, που λειτουργεί ως βαρίδιο στην εξέλιξη της -μεταξύ άλλων- τουριστικής μας προόδου και εξέλιξης. Σε μία Ευρώπη που γερνάει επικίνδυνα, σε μια Ελλάδα που επίσης θνήσκει πληθυσμιακά, με αλματώδεις πλέον ρυθμούς (σε βαθμό αφανισμού σε λιγότερα από 170 χρόνια από σήμερα), τα άτομα με κινητικές δυσκολίες, πέραν ζητημάτων μόνιμης αναπηρίας, θα πολλαπλασιάζονται ραγδαία. Τι ειρωνεία: Κάποιος εξ αυτών σύντομα θα είναι ένας από την ομάδα των «μας πρήξατε».
Δεν είναι κατακριτέο το γήρας. Όχι! Μια φυσική εξέλιξη είναι και μάλιστα τα γηρατειά είναι προνόμιο σε πολλές περιπτώσεις. ΑμεΑ έχουμε υπάρξει ή θα υπάρξουμε όλοι μας κάποια στιγμή: με ένα σπασμένο πόδι, με μία εγκυμοσύνη κ.ο.κ. Και αν δε συγκινείται ο κ. «Μας Πρήξατε» με την κοινωνική διάσταση και υποχρεωτικότητα που περιγράφουμε, ας τον «ηλεκτρίσουμε» με το εξής: Η τουριστική αγορά που αφορά άτομα με αναπηρία (κινητική, πνευματική, κ.ά.), αφορά ένα ύψος που ξεπερνάει αυτήν τη στιγμή το ύψος των 170 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. Κάνοντας τις σχετικές αναγωγές, η Ελλάδα που βρίσκεται μόνιμα στην παγκόσμια τουριστική πρώτη 15άδα μπορεί να διεκδικήσει (βάσει της αναλογικότητας και της δυναμικής της) τουλάχιστον 7 δισ. Όχι και άσχημα αξιότιμε Κύριε «Μας Πρήξατε», σωστά; Αλλά αν είναι μιλάμε με οικονομικούς όρους για μια κοινωνική ανάγνωση, τότε κάποιο έλλειμμα έχουμε στην ψυχή μας…
* Ο Νικόλαος Σαρούκος είναι προϊστάμενος Ελέγχου,
Επιθεωρήσεων και Τουριστικής Ανάπτυξης Θεσσαλίας
Πηγή: www.eleftheria.gr
