Η συμβολή της λογοτεχνίας στην ευαισθητοποίηση των μαθητών και των μαθητριών για ζητήματα κινητικής αναπηρίας – ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της ΜΑΡΙΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ – Δ.Π.Μ.Σ. Επιστήμες της Αγωγής μέσω Καινοτόμων Τεχνολογιών και Βιοϊατρικών Προσεγγίσεων – Μέρος 16ο
3.2. Λογοτεχνία και νέες τεχνολογίες
Η εισχώρηση των τεχνολογιών της επικοινωνίας και της πληροφορίας στα γλωσσικά μαθήματα εύλογα γεννά το ερώτημα κατά πόσο θα ήταν δυνατό να συνδυαστεί η διδασκαλία της λογοτεχνίας με τη χρήση των Τ.Π.Ε. Για τους υπέρμαχους της παραδοσιακής μεθόδου διδασκαλίας κάτι τέτοιο θα θεωρούταν ως κάτι το αδιανόητο, γιατί η δομή ενός λογοτεχνικού κειμένου δεν μπορεί να παρουσιάζεται αποσπασματικά και διασκελισμένα στους διδασκόμενους. Οι Τ.Π.Ε. κατά την άποψή τους ευνοούν τους διασκελισμούς του κειμένου και παρεμποδίζουν την ολοκληρωμένη πρόσληψη και νοηματοδότησή του. Βέβαια, αν αναλογιστούμε την θεωρία της αποδόμησης, διαπιστώνεται ότι εκ φύσεως το λογοτεχνικό κείμενο είναι ανοιχτό στην πολλαπλή πρόσληψη και στην εξαγωγή πολλαπλών νοημάτων. Συνεπώς, ένας τέτοιος συλλογισμός καταρρίπτεται λόγω ακριβώς της αμφίσημης δομής ενός λογοτεχνικού σημείου.
Στον αντίποδα, οι νέες τεχνολογίες προσδίδουν μια καινούρια διάσταση στην προσέγγιση ενός λογοτεχνικού κειμένου από την πλευρά, κυρίως, των μαθητών και των μαθητριών-τους κεντρικούς πρωταγωνιστές της μαθησιακής διαδικασίας. Το λογοτεχνικό κείμενο εν τη γενέσει του λόγω των εγκιβωτισμών, της διασάλευσης της αφηγηματικής πλοκής και των σχημάτων λόγου ευνοεί την αποσπασματικότητα και την πληθώρα πολλαπλών ερμηνευτικών προσεγγίσεων και νοημάτων. Η Νικολαΐδου (Νικολαΐδου, 2009, σσ. 83-87) επισημαίνει ότι η «υπερλογοτεχνία» είναι σύμφυτη με το πλαίσιο της μεταμοντερνιστικής λογοτεχνίας, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις χαρακτηρίζεται από κατάργηση των δομών της παραδοσιακής λογοτεχνίας (γραμμική αφήγηση και ποίημα με οργανωμένες στροφές και συγκεκριμένο αριθμό στίχων) και αφήνει το περιθώριο για πολλαπλές αναγνώσεις των νοημάτων της. Συν τοις άλλοις, οι τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας αποτυπώνουν με τον πιο παιγνιώδη τρόπο όλες τις πτυχές της λογοτεχνικής γλώσσας και παρέχουν με αυτόν τον τρόπο ισχυρό κίνητρο για μάθηση και για τον προβληματισμό των διδασκόμενων.
Η εφαρμογή των Τ.Π.Ε στη λογοτεχνία είναι ασφαλές να ισχυριστούμε ότι επιβεβαιώνουν τη θεωρίας της αποδόμησης, από τη στιγμή που απεγκλωβίζουν το κείμενο από τα στενά όρια της ύπαρξης του ενός και μοναδικού νοήματος και δίνουν την ελευθερία στον αναγνώστη να του προσδώσει εκείνος την ερμηνεία ή τις ερμηνείες που είναι πιο κοντά στα προσωπικά του βιώματα και εμπειρίες. Συγχρόνως, η αξιοποίηση και λοιπών μορφών τέχνης (ταινίες, εικαστικές δημιουργίες, δραματοποίηση) συντελούν στην κατασκευή της γνώσης από την πλευρά των διδασκόμενων για θέματα που άπτονται στα προσωπικά τους ενδιαφέροντα.
Με την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στο μάθημα της λογοτεχνίας προωθείται περεταίρω η βιωματική μάθηση. Μέσω του διαδραστικού τρόπου προβολής της λογοτεχνίας σε ένα ψηφιακό περιβάλλον μάθησης, ο αναγνώστης μπορεί πιο εύκολα να βρεθεί στη θέση του λογοτεχνικού ήρωα, να ταυτιστεί με τις απόψεις του, να αφουγκραστεί τα προβλήματά του και εν συνεχεία να μεταφέρει και να καταθέσει τις δικές του προσωπικές εμπειρίες παίρνοντας αφορμή από τον λογοτεχνικό ήρωα (Γεωργιάδου Αγαθή, 2017). Άλλωστε, το ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ για τη λογοτεχνία στο γυμνάσιο περιλαμβάνει στους ειδικούς στόχους τη δημιουργική πρόσληψη από την πλευρά των διδασκομένων του λογοτεχνικού λόγου και συνακόλουθα την απόκτηση της ικανότητας για τη συναισθηματική εμπλοκή τους στα δρώμενα του αφηγηματικού κειμένου.
Συμπερασματικά, η αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στο μάθημα της λογοτεχνίας ευνοεί τη δημιουργία δημιουργικών διδακτικών προτάσεων με τη χρήση σεναρίων διδασκαλίας, τα οποία συνδράμουν στη δημιουργία ευαισθητοποιημένων μαθητών και μαθητριών σχετικά με κοινωνικά ζητήματα, όπως είναι η αναπηρία.
