Η συμβολή της λογοτεχνίας στην ευαισθητοποίηση των μαθητών και των μαθητριών για ζητήματα κινητικής αναπηρίας – ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της ΜΑΡΙΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ – Δ.Π.Μ.Σ. Επιστήμες της Αγωγής μέσω Καινοτόμων Τεχνολογιών και Βιοϊατρικών Προσεγγίσεων – Μέρος 10ο
Κεφάλαιο 2ο: Λογοτεχνία
2.1. Τι είναι λογοτεχνία;
Το λήμμα στο λεξικό του Τριανταφυλλίδη προσδίδει στη λογοτεχνία τρεις διαφορετικές ερμηνείες. Αρχικά, ορίζεται ως η καλλιέργεια του έντεχνου λόγου, η οποία περιλαμβάνει γραπτά κείμενα τα οποία πέραν της απλής καταγραφής λέξεων-έχουν αισθητική αξία και επιτελούν έναν επικοινωνιακό στόχο αναφορικά με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται. Παράλληλα, ως λογοτεχνία νοείται το σύνολο της λογοτεχνικής παραγωγής μιας χώρας, ενός έθνους μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Τέλος, αφορά τη συγκριτική μελέτη και την προσπάθεια θεωρητικοποίησής της (Πύλη για την ελληνική γλώσσα).
Οι παραπάνω ορισμοί σχετικά με το αντικείμενο της λογοτεχνίας καταδεικνύουν την πολύπλευρη φύση της. Από την εποχή της αρχαίας ελληνικής γραμματείας οι συγγραφείς επιχειρούσαν να την καθορίσουν ανάλογα με το αντικείμενο μελέτης, το οποίο εκείνη πραγματεύεται. Ο Αριστοτέλης στο σύγγραμμά του «Ποιητική» τη διαχωρίζει από την Ιστορία και μάλιστα θεωρεί ότι η ποίηση είναι σπουδαιότερη από εκείνη. Η ιστορία μιλά για γεγονότα πραγματικά, αφηγείται κάτι το οποίο συνέβη, ενώ η ποίηση πραγματεύεται με διαφορετικό τρόπο τα γεγονότα. Ειδικότερα, αφηγείται όσα θα μπορούσαν να συμβούν, όσα θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθούν. Η δυνητικότητα από την πραγματικότητα είναι αυτό το οποίο καθιστά την ποιητική μια σπουδαία τέχνη του λόγου, ανώτερη και από την ιστορία (Αριστοτέλης, Ποιητική 1451β).2 Από την εποχή του Αριστοτέλη, λοιπόν, οι θεωρητικοί προσπαθούσαν να την κατηγοριοποιήσουν συγκρίνοντάς την με διάφορα άλλη γραμματειακά είδη, την ιστορία και τη φιλοσοφία κυρίως.
Η λογοτεχνία, ως τέτοια, προκαλεί το ενδιαφέρον των αναγνωστών και των θεωρητικών λόγω της φύσης της και των πολλαπλών ερμηνειών που επιδέχεται η συγκεκριμένη γλωσσική μορφή. Η λογοτεχνία σωρεύει πολλαπλές ερμηνείες που η μια επικαλύπτει την άλλη, που η μια ακυρώνει την άλλη. Από τη μια πλευρά θεωρείται μια μορφή της γλώσσας με ιδιάζοντα χαρακτηριστικά και από την άλλη πλευρά ένα προϊόν κοινωνικής ή ιστορικής σύμβασης. Ο Culler (Culler, 2021) πιστεύει ότι καμιά από τις δυο προαναφερθείσες διαστάσεις της δεν μπορεί να εκληφθεί ως απόλυτα σωστή, καθώς η μια επικαλύπτει την άλλη, η μια προσπαθεί να κυριαρχήσει στην άλλη. Η πολύπλευρη φύση της, συνεπώς, είναι εκείνη που ελκύει το ενδιαφέρον για διερεύνηση και μελέτη.
Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζονται οι σημαντικότερες θεωρητικές μελέτες της λογοτεχνίας, η σύνδεση της λογοτεχνίας με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών αλλά και μια σύντομη επισκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικές με τη συμβολή της λογοτεχνίας στην ευαισθητοποίηση των μαθητών για την κινητική αναπηρία.
2« τὸν δὲ οἷα ἂν γένοιτο. διὸ καὶ φιλοσοφώτερον καὶ σπουδαιότερον ποίησις ἱστορίας ἐστίν: ἡ μὲν γὰρ ποίησις μᾶλλ ον τὰ καθόλου, ἡ δ᾽ ἱστορία τὰ καθ᾽ ἕκαστον λέγει.»: ο ποιητής μιλά για όσα θα μπορούσαν να έχουν συμβεί. Γι΄ αυτόν τον λόγο η ποίηση είναι σπουδαιότερη από την ιστορία, γιατί η ποίηση πραγματεύεται τα καθολικά γεγονότα, ενώ η ιστορία τα συγκεκριμένα
