«Εργασιακές σχέσεις και εργασιακό στρες ατόμων με αισθητηριακές αναπηρίες (Κώφωση και Τύφλωση)» Διπλωματική Εργασία της Κουλανδρέτσου Αγγελικής – ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ-Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής-Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική Αγωγή, Εκπαίδευση και Αποκατάσταση» – Μέρος 21ο
Κεφάλαιο 5ο Αποτελέσματα της έρευνας: Εμπόδια και τρόποι αντιμετώπισης
5.1 Τα εμπόδια που συναντούν τα άτομα με τύφλωση
Τα εμπόδια που προκύπτουν κατά τη διάρκεια ανεύρεσης εργασίας σχετίζονται με τη μορφή αναπηρίας του κάθε ανθρώπου (Van Campen & Cardol, 2009). Οι άνθρωποι με τύφλωση συχνά αντιμετωπίζουν υψηλά ποσοστά ανεργίας και υποαπασχόλησης. Επιπλέον, παρατηρείται σημαντική υποβάθμιση των συνθηκών εργασίας για άτομα με οπτική αναπηρία, λόγω διαφόρων προβλημάτων που επικρατούν στα εργασιακά περιβάλλοντα. Μερικά από αυτά είναι η έλλειψη προσβασιμότητας, η δυσκολία κινητικότητας στο χώρο, οι ελάχιστες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και η αδυναμία εκπόνησης βασικών λειτουργιών (Dong & Guerette, 2013).
Ο Silverman et al. (2019), στις Ηνωμένες Πολιτείες εξέτασαν δείγμα 559 ενηλίκων ώστε να γίνουν κατανοητές οι εργασιακές τους εμπειρίες, τα εμπόδια αλλά και τις διευκολύνσεις που βιώνουν στην απασχόλησή τους. Από την έρευνα προέκυψε πως περίπου το ένα τέταρτο των συμμετεχόντων ήταν άνεργοι αλλά αναζητούσαν εργασία, ενώ το 20% δεν είχε εργασία. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι συχνά αντιμετωπίζουν εμπόδια στη μετακίνηση και δυσκολίες στην πρόσβαση στις διαδικασίες πρόσληψης. Τα αποτελέσματα της μελέτης αναδεικνύουν την αναγκαιότητα για περισσότερες ευκαιρίες δικτύωσης, βελτιωμένες επιλογές μετακίνησης και την ανάγκη να αρθούν τα εμπόδια που υπάρχουν στη διαδικασία πρόσληψης (Silverman et al., 2019).
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 95 τυφλών, αναδείχθηκαν εξίσου αρκετά εμπόδια που επηρεάζουν την απασχόλησή τους (La Grow & Daye, 2005). Οι δυσκολίες που βιώνουν συνδέονται στενά με τη φύση της αναπηρίας τους, που βασίζεται στις αισθήσεις. Ειδικότερα, ανέφεραν ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα στις υποδομές και στην πρόσβαση στον χώρο εργασίας, κυρίως λόγω της δυσκολίας οδήγησης και των περιορισμών στα μέσα μεταφοράς. Επιπλέον, αντιμετωπίζουν διακρίσεις από τους εργοδότες, λόγω έλλειψης πληροφοριών που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά της οπτικής αναπηρίας.
Οι Branham και Kane (2015) μελέτησαν πέντε διαφορετικές θέσεις εργασίας από την οπτική γωνία των τυφλών εργαζομένων σε αυτές. Αν και όλοι οι συμμετέχοντες ήταν λειτουργικοί υπάλληλοι, το περιβάλλον τους δημιουργούσε πολλά εμπόδια σε σχέση με την ανεξαρτησία τους και την ένταξή τους ως ισότιμους συνεργάτες (Branham & Kane, 2015). Αν και στις μέρες μας οι υποστηρικτικές τεχνολογίες είναι διαθέσιμες για να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε εμπόδιο προσβασιμότητας δημιουργεί η αναπηρία. Οι εργαζόμενοι όμως, συχνά επιλέγουν να μην ζητήσουν κάποιο μέσo υποστηρικτικής τεχνολογίας φοβούμενοι ότι το αίτημά τους θα απορριφθεί (Phillips & Zhao, 1993).
Τα άτομα με οπτική αναπηρία ή τύφλωση έρχονται αντιμέτωπα πολλές δυσκολίες λόγω του γεγονότος ότι πολλά αντικείμενα περιέχουν πληροφορίες που απαιτούν να είναι ορατές για να τις κατανοήσουμε. Αυτές οι προκλήσεις προκύπτουν από την ανάγκη να αποκωδικοποιήσουν τις πληροφορίες που συνήθως είναι κρυμμένες (Bigham et al., 2010). Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι τα άτομα με οπτική αναπηρία ή τύφλωση πρέπει να βασίζονται σε άλλες αισθήσεις και εργαλεία, όπως την αφή, την ακοή και την αντίληψη, για να αντιληφθούν τα περιβάλλοντά τους. Αυτή η διαδικασία είναι πολύ πιο απαιτητική και απαιτεί εξάσκηση και ευαισθησία από μέρους τους. Συνεπώς, η καθημερινή ζωή των ατόμων αυτών μπορεί να απαιτεί πρόσθετη προσπάθεια και προσοχή για να αποκτήσουν πρόσβαση σε πληροφορίες που οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν δεδομένες.
