Χιούμορ, Ενσυναίσθηση και Εκπαίδευση Ατόμων με Κινητικές Αναπηρίες – ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ του Σαρηγιαννίδη Αδαμάντιου – ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, Π.Μ.Σ. «Επιστήμες της Αγωγής: Εκπαίδευση Ενηλίκων, Ειδική Αγωγή» – Μέρος 22ο

 

7.2.         Περιγραφικές στατιστικές των κλιμάκων

 

Πίνακας 1.6

 

Περιγραφικές Στατιστικές

Ν             Ελάχιστο              Μέγιστο              Μέσος Όρος       Τυπική Απόκλιση

Κοινωνικό Χιούμορ         90           2.6          7.0          5.7          .9

Αυτο-Ενισχυτικό Χιούμορ            90           1.9          6.5          4.7          1

Επιθετικό Χιούμορ          90           1.0          5.4          2.4          1

Αυτοκαταστροφικό Χιούμορ       90           1.0          6.4          3.4          1.2

Γνωστική Ενσυναίσθηση               90           3.8          7.0          6.0          .7

Αρνητική             Συναισθηματική

Ενσυναίσθηση  90           1.0          7.0          4.9          1.2

Θετική  Συναισθηματική Ενσυναίσθηση 90           4.8          7.0          6.5          .6

Ενεργή Αντιμετώπιση    90           2.0          7.0          6.4          .8

Αντιμετώπιση με Χιούμορ

Αλληλεπίδρασης             90           1.5          7.0          5.7          1.0

Αντιμετώπιση με Χιούμορ            90           1.0          7.0          4.6          1.4

Θετική Αναδιαμόρφωση              90           2.0          7.0          5.6          1.2

Χάος      90           1.0          7.0          2.6          1.6

Υποστήριξη Αυτονομίας 90           1.0          7.0          5.6          1.5

Καυστικό Χιούμορ Βινιέτας         90           1.0          7.0          2.5          1.6

Έλεγχος 90           1.0          7.0          3.7          1.9

Διάρθρωση        90           1.0          7.0          6.2          1.0

Θετικό Χιούμορ Βινιέτας              90           1.0          7.0          4.6          1.7

 

 

Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα (βλέπε Πίνακα 1.6) οι εκπαιδευτικοί της έρευνας φαίνεται ότι διαθέτουν ανεπτυγμένο σε μέτριο βαθμό το Κοινωνικό Χιούμορ, καθώς ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι 5.7, δηλαδή μεταξύ της απάντησης 5 («συμφωνώ ελάχιστα») και της απάντησης 6 («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό»).

Όσον αφορά το Αυτο-Ενισχυτικό Χιούμορ, φαίνεται ότι περισσότεροι συμμετέχοντες το διαθέτουν από ελάχιστο έως ουδέτερο βαθμό, καθώς ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι 4.7, δηλαδή μεταξύ της απάντησης 4 («ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ»), και της απάντησης 5 («συμφωνώ ελάχιστα»), προς την οποία και κλίνει περισσότερο. Οι περισσότερες απαντήσεις των συμμετεχόντων δεν ήταν κοντά στις ακραίες τιμές, γεγονός που δείχνει ότι δεν ήταν απόλυτοι.

Αναφορικά με το Επιθετικό Χιούμορ, φαίνεται πως οι περισσότεροι συμμετέχοντες δεν είναι υπέρ αυτού, καθώς ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι 2.4, δηλαδή μεταξύ της απάντησης 2 («διαφωνώ σε μέτριο βαθμό») και της απάντησης 3 («διαφωνώ ελάχιστα»).

Αναφορικά με τη στάση προς το Αυτοκαταστροφικό Χιούμορ φαίνεται ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων επίσης είναι αρνητική σε ήπιο βαθμό, καθώς ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι 3.4, δηλαδή μεταξύ της απάντησης 3 («διαφωνώ ελάχιστα») και της απάντησης 4 («ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ»).

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην έρευνα σε γενικές γραμμές έχουν μια θετική στάση υπέρ των 2 θετικών ειδών χιούμορ, του Κοινωνικού και του Αυτο-Ενισχυτικού, και μια αρνητική στάση προς τα 2 αρνητικά είδη χιούμορ, το Επιθετικό και το Αυτοκαταστροφικό.

Αναφορικά με την κλίμακα της ενσυναίσθησης, φαίνεται ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων διαθέτει σε μέτριο βαθμό τη Γνωστική Ενσυναίσθηση, καθώς ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι 6.0, τείνοντας προς την απάντηση 6 της κλίμακας Likert («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό»), χωρίς ιδιαίτερα μεγάλη τυπική απόκλιση (.7), γεγονός που υποδεικνύει ομοιομορφία απαντήσεων. Επιπλέον τα αποτελέσματα σχετικά με την κλίμακα της Αρνητικής Συναισθηματικής Ενσυναίσθησης δείχνουν ότι οι συμμετέχοντες διαθέτουν σε μικρότερο προς ουδέτερο βαθμό αυτό το είδος ενσυναίσθησης σε σχέση με το προηγούμενο, καθώς ο μέσος όρος των απαντήσεων 4.9, δηλαδή μεταξύ των απαντήσεων 4 («ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ») και 5 («συμφωνώ ελάχιστα»). Επίσης τα αποτελέσματα αναφορικά με το τρίτο είδος ενσυναίσθησης, τη Θετική Συναισθηματική Ενσυναίσθηση υποδεικνύουν ότι η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών της έρευνας τη διαθέτει σε μέτριο προς υψηλό βαθμό, καθώς ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι 6.5, δηλαδή είναι ανάμεσα στις απαντήσεις 6 («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό») και 7 («συμφωνώ πλήρως»), ενώ και η τυπική απόκλιση (.6) δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή, γεγονός που δείχνει ότι οι απαντήσεις των εκπαιδευτικών ήταν σχετικά ομοιόμορφες.

Σχετικά με τις στρατηγικές αντιμετώπισης δύσκολων καταστάσεων, φαίνεται πως η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών της έρευνας είναι υπέρ της Ενεργής Αντιμετώπισης, καθώς ο μέσος όρος απαντήσεων 6.4 φαίνεται ότι κυμαίνεται μεταξύ των απαντήσεων 6 («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό») και 7 («συμφωνώ πλήρως»).

Φαίνεται επίσης ότι ο μέσος όρος των συμμετεχόντων σχετικά με την Αντιμετώπιση με Χιούμορ είναι 4.6, δηλαδή ο μέσος όρος βρίσκεται μεταξύ της απάντησης 4 («ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ»), και της απάντησης 5 («συμφωνώ ελάχιστα»). Έτσι φαίνεται ότι οι εκπαιδευτικοί της έρευνας είναι θετικοί σε ήπιο προς ουδέτερο βαθμό προς αυτό τον τρόπο αντιμετώπισης δυσάρεστων καταστάσεων, αποφεύγοντας τις ακραίες τιμές. Αξιοσημείωτο είναι ότι η τυπική απόκλιση (1.4) είναι αρκετά υψηλή, γεγονός που δείχνει ότι πολλές απαντήσεις, δεν ήταν ομοιόμορφες, αλλά ήταν κυρίως μεταξύ της επιλογής 6 της κλίμακας Likert («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό») και της επιλογής 3 («διαφωνώ ελάχιστα»). Όσον αφορά την Αντιμετώπιση με Χιούμορ Αλληλεπίδρασης ο μέσος όρος των απαντήσεων των εκπαιδευτικών που έλαβαν στην έρευνα είναι 5.7, δηλαδή μεταξύ της απάντησης 5 («συμφωνώ ελάχιστα») και της απάντησης 6 («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό»), ενώ η τυπική απόκλιση (1.0) είναι σχετικά υψηλή, δείχνοντας ότι δεν υπήρχε μεγάλη

ομοιομορφία απαντήσεων.

Επιπλέον, όσον αφορά τη Θετική Αναδιαμόρφωση για την αντιμετώπιση δυσκολιών, ο μέσος όρος των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν 5.6, δηλαδή μεταξύ της απάντησης 5 («συμφωνώ ελάχιστα») και της απάντησης 6 («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό»). Έτσι φαίνεται ότι οι εκπαιδευτικοί της έρευνας είναι θετικοί προς αυτήν την στρατηγική αντιμετώπισης. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η τυπική απόκλιση 1.2 είναι σχετικά υψηλή, γεγονός που δείχνει ότι αρκετές απαντήσεις κυμαίνονταν μεταξύ των επιλογών 4 («ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ») και 7 («συμφωνώ πλήρως»).

Όσον αφορά τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών της έρευνας σχετικά με το πως θα χειρίζονταν ένα υποθετικό σενάριο στην τάξη με πρωταγωνιστή έναν μαθητή τους με κινητική αναπηρία και τους υπόλοιπους μαθητές που δόθηκε ως εξής: «Ας υποθέσουμε ότι ένα παιδί με κινητική αναπηρία είναι υπερβολικά ανήσυχο στο μάθημά σας, σε βαθμό που δεν συμμετέχει σε εργασίες, ασκήσεις (ομαδικές και μη) και συζητήσεις. Πολλά από τα παιδιά της τάξης του θορυβούνται και άρχισαν να το φοβούνται. Γκρινιάζει συνεχώς. Δεν είναι λίγες οι φορές που προκαλεί κάποια παιδιά και έρχεται σε σύγκρουση μαζί τους. Αν το παιδί καβγάδιζε για ακόμη μια φορά με τα άλλα παιδιά, τι θα κάνατε; Απαντήστε ως προς τον βαθμό που σας εκφράζουν οι παρακάτω επιλογές». Οι επιλογές που δόθηκαν για να απαντηθούν ως προς τον βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας ήταν έξι και αντιστοιχούν στα αντικείμενα Χάος, Υποστήριξη Αυτονομίας, Καυστικό Χιούμορ Βινιέτας, Έλεγχος, Διάρθρωση και Θετικό Χιούμορ Βινιέτας του ερωτηματολογίου.

Από τους μέσους όρους των απαντήσεων φαίνονται τα εξής: Ο μέσος όρος των απαντήσεων ως προς την επιλογή Χάος: «Δε θα παρέμβαινα. Θα έδινα χρόνο και θα άφηνα τα παιδιά να τα βρουν μόνα τους, ώστε να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους» ήταν 2.6, δηλαδή μεταξύ της απάντησης 2 («διαφωνώ σε μέτριο βαθμό») και της απάντησης 3 («διαφωνώ ελάχιστα»), γεγονός που δείχνει ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων είναι αρνητική ως προς αυτή την επιλογή σε μέτριο προς ήπιο βαθμό. Παρόμοια αποτελέσματα εντοπίζονται και στην επιλογή Καυστικό Χιούμορ Βινιέτας: «Θα χρησιμοποιούσα καυστικό χιούμορ ώστε να τους πειράξω για αυτό που έγινε, καθώς φαίνεται να μην καταλαβαίνουν με άλλον τρόπο», με τον μέσο όρο των συμμετεχόντων να είναι 2.5, δηλαδή μεταξύ της απάντησης 2 («διαφωνώ σε μέτριο βαθμό») και της απάντησης 3 («διαφωνώ ελάχιστα»), δείχνοντας να μην θεωρεί κατάλληλο το καυστικό χιούμορ για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Επιπλέον, λιγότερο αρνητική προς ουδέτερη φαίνεται πως ήταν η γνώμη των εκπαιδευτικών της έρευνας για την επιλογή του Ελέγχου: «Θα έλεγα στα παιδιά ότι θα έπρεπε να ντρέπονται για τη συμπεριφορά τους και ότι αν το κάνουν ξανά ή αν το συνεχίσουν, θα υπάρξουν συνέπειες.» με τον μέσο όρο να βρίσκεται στο 3.7, δηλαδή μεταξύ της επιλογής 3 («διαφωνώ ελάχιστα») και της επιλογής 4 («ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ»).

Επιπλέον, ελαφρώς θετική φαίνεται να είναι η γνώμη των εκπαιδευτικών ως προς την επιλογή Θετικό Χιούμορ Βινιέτας: «Θα επεσήμανα τη χιουμοριστική πλευρά της κατάστασης, για να μειωθεί το στρες και να εξετάσουμε όλοι μαζί πιο χαλαρά το ζήτημα.» με τον μέσο όρο των συμμετεχόντων να είναι 4.6, δηλαδή ανάμεσα στην απάντηση 4 («ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ») και της απάντησης 5 («συμφωνώ ελάχιστα»). Ενώ ακόμα πιο θετικοί φαίνεται πως ήταν οι εκπαιδευτικοί ως προς την επιλογή της Υποστήριξης Αυτονομίας: «Θα έπαιρνα στην άκρη τα παιδιά, θα περιέγραφα τι είδα και θα ζητούσα τη γνώμη τους για το πώς βλέπουν τα ίδια το πρόβλημα και τι έχουν να προτείνουν», με τον μέσο όρο να είναι 5.6, μεταξύ της απάντησης 5 («συμφωνώ ελάχιστα») και της απάντησης 6 («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό»). Τέλος ή επιλογή που σύμφωνα με τις απαντήσεις τους οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί της έρευνας θεώρησαν πως είναι η καταλληλότερη στο σενάριο που τέθηκε, είναι η επιλογή της Διάρθρωσης: «Θα εξηγούσα ξανά στα παιδιά τους κανόνες από το συμβόλαιο της τάξης μας και θα τoυς θύμιζα το πώς αναμένεται να φέρονται.». Ο μέσος όρος των απαντήσεων (6.2) για αυτή την επιλογή ήταν ο υψηλότερος σε σχέση με τις υπόλοιπες και κυμαίνεται μεταξύ της απάντησης 6 («συμφωνώ σε μέτριο βαθμό») και της απάντησης 7 («συμφωνώ πλήρως).

Πρέπει να σημειωθεί ότι η τυπική απόκλιση από τους μέσους όρους για τις πέντε αυτές επιλογές (Χάος, Υποστήριξη Αυτονομίας, Καυστικό Χιούμορ Βινιέτας, Έλεγχος, Διάρθρωση, Θετικό Χιούμορ Βινιέτας) του ερωτηματολογίου ήταν σχετικά μεγάλη καθώς κυμαίνονταν από 1.0 μέχρι και 1.9, γεγονός που δείχνει ότι κάποιες επιλογές απείχαν αρκετά από τους μέσους όρους και δεν υπήρχε ομοιομορφία απαντήσεων. Επίσης και στις πέντε αυτές επιλογές οι απαντήσεις που δόθηκαν είχαν και ακραίες τιμές αφού το ελάχιστο που απαντήθηκε σε κάθε επιλογή ήταν το 1 «διαφωνώ πλήρως» και το μέγιστο το 7 «συμφωνώ πλήρως», γεγονός που δείχνει ότι ορισμένες απόψεις κάποιων για κάθε επιλογή ήταν εντελώς αντίθετες.