ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΣΑμεΑ : Παρέμβαση στην υπουργό Παιδείας για τη συμπερίληψη της Κάρτας Αναπηρίας ως δικαιολογητικό για τη διάρκεια φοίτησης

 

Αθήνα: 08.10.2025

 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

ΕΣΑμεΑ : Παρέμβαση στην υπουργό Παιδείας για τη συμπερίληψη της Κάρτας Αναπηρίας ως δικαιολογητικό για τη διάρκεια φοίτησης

Σε παρέμβαση στην υπουργό Παιδείας Σ. Ζαχαράκη προέβη η ΕΣΑμεΑ μέσω της υπηρεσίας της «Διεκδικούμε Μαζί», καθώς δέχεται καθημερινά διαμαρτυρίες από φοιτητές με αναπηρία,  χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους σχετικά με την νέα εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού με θέμα: «Παροχή διευκρινήσεων σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 76 του ν. 4957/2022(Α’ 141) περί ανώτατης διάρκειας φοίτησης» όπου στο άρθρο 15 της εγκυκλίου αναφέρεται ότι: «Από τη ρύθμιση της ανώτατης διάρκειας φοίτησης και της υποχρεωτικής διαγραφής εξαιρούνται οι φοιτητές έχουν πιστοποιημένη αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%). Ως απαιτούμενο δικαιολογητικό για την υπαγωγή στην κατηγορία εξαίρεσης, ο φοιτητής υποχρεούται να προσκομίσει γνωμάτευση από υγειονομική επιτροπή του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) ή γνωμάτευση των Ανώτατων Υγειονομικών Επιτροπών του Στρατού (Α.Σ.Υ.Ε.), του Ναυτικού (Α.Ν.Υ.Ε.), της Αεροπορίας (Α.Α.Υ.Ε.), της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Πυροσβεστικού Σώματος από την οποία προκύπτει η πιστοποιημένη αναπηρία και το ακριβές ποσοστό αυτής.».

Ωστόσο στην εγκύκλιο ΔΕΝ προβλέπεται η κατάθεση της κάρτας αναπηρίας ως δικαιολογητικό για την υπαγωγή στην κατηγορία εξαίρεσης κάτι το οποίο έρχεται σε αντίθεση με την ισχύουσα νομοθεσία η οποία θεσπίζει την κάρτα αναπηρίας και συγκεκριμένα με τo άρθρο 20 της υπ’ αριθμ. 16996 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ. 932/23.02.2023), «Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία και Υποσύστημα Κάρτας Αναπηρίας», στο οποίο αναφέρεται ότι: «Η Κάρτα Αναπηρίας γίνεται υποχρεωτικώς αποδεκτή από όλους τους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, ως μέσο απόδειξης των αναγραφόμενων σε αυτήν δεδομένων ταυτοποίησης και αναπηρίας.».

Με επιστολή της (επισυνάπτεται) η ΕΣΑμεΑ ζητά τη συμπερίληψη της κάρτας αναπηρίας ως δικαιολογητικό για την υπαγωγή στην κατηγορία εξαίρεσης των φοιτητών με αναπηρία και την άμεση έκδοση συμπληρωματικής εγκυκλίου.

 

Το κείμενο της επιστολής:

 

Πληροφορίες: Ειρήνη Τσαλουχίδου

Εξαιρετικά επείγον

 

Αθήνα: 01.10.2025

Αρ. Πρωτ.:           1292

 

ΠΡΟΣ:    κα Σοφία Ζαχαράκη, Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

 

ΚΟΙΝ:    «Πίνακας Αποδεκτών»

ΘΕΜΑ:  «Ζητείται η έκδοση συμπληρωματικής εγκυκλίου σχετικά με τα δικαιολογητικά υπαγωγής στην εξαίρεση διαγραφής των φοιτητών με αναπηρία, χρόνιες/σπάνιες παθήσεις»

 

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), όπως γνωρίζετε, αποτελεί την τριτοβάθμια Οργάνωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα και αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας.

Κύρια αποστολή της είναι η καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους και η προώθηση, προστασία και απόλαυση των ανθρωπίνων και συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους. Ιδίως όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, αυτά κατοχυρώνονται με τη Σύμβαση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που η χώρα μας μαζί με το Προαιρετικό της Πρωτόκολλο επικύρωσε με τον Ν. 4074/2012.

Στο πλαίσιο των δράσεων της, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) λειτουργεί την Υπηρεσία «Διεκδικούμε Μαζί» παρέχοντας καθημερινά πληροφορίες, υποστήριξη και ενδυνάμωση, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού εξατομικευμένης παρέμβασης από κοινού με τον κάθε ενδιαφερόμενο.

Με την παρούσα επιστολή, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι καθημερινά γινόμαστε αποδέκτες διαμαρτυριών φοιτητών με αναπηρία,  χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους σχετικά με την νέα εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για την υπ’ αρ. πρωτ. 118904/Ζ1 εγκύκλιο με θέμα: «Παροχή διευκρινήσεων σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 76 του ν. 4957/2022(Α’ 141) περί ανώτατης διάρκειας φοίτησης» όπου στο άρθρο 15 της εγκυκλίου αναφέρεται ότι: «Από τη ρύθμιση της ανώτατης διάρκειας φοίτησης και της υποχρεωτικής διαγραφής εξαιρούνται οι φοιτητές έχουν πιστοποιημένη αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%). Ως απαιτούμενο δικαιολογητικό για την υπαγωγή στην κατηγορία εξαίρεσης, ο φοιτητής υποχρεούται να προσκομίσει γνωμάτευση από υγειονομική επιτροπή του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) ή γνωμάτευση των Ανώτατων Υγειονομικών Επιτροπών του Στρατού (Α.Σ.Υ.Ε.), του Ναυτικού (Α.Ν.Υ.Ε.), της Αεροπορίας (Α.Α.Υ.Ε.), της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Πυροσβεστικού Σώματος από την οποία προκύπτει η πιστοποιημένη αναπηρία και το ακριβές ποσοστό αυτής.».

Ωστόσο, δεν προβλέπεται η κατάθεση της κάρτας αναπηρίας ως δικαιολογητικό για την υπαγωγή στην κατηγορία εξαίρεσης κάτι το οποίο έρχεται σε αντίθεση με την ισχύουσα νομοθεσία η οποία θεσπίζει την κάρτα αναπηρίας και συγκεκριμένα με τo άρθρο 20 της υπ’ αριθμ. 16996 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ. 932/23.02.2023), «Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία και Υποσύστημα Κάρτας Αναπηρίας», στο οποίο αναφέρεται ότι: «Η Κάρτα Αναπηρίας γίνεται υποχρεωτικώς αποδεκτή από όλους τους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, ως μέσο απόδειξης των αναγραφόμενων σε αυτήν δεδομένων ταυτοποίησης και αναπηρίας.».

Κυρία Υπουργέ,

Στη βάση των επιταγών του Συντάγματος αλλά και της Διεθνούς Σύμβασης του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, τα άτομα με αναπηρία πρέπει να απολαμβάνουν πλήρως και ισότιμα όλα τα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες τους και να τυγχάνουν το σεβασμό της εγγενούς αξιοπρέπειάς τους. Οι συνθήκες διαβίωσής τους πρέπει να προστατεύουν και να προάγουν την εξασφάλιση του δικαιώματος αυτού, χωρίς διακρίσεις βάσει της αναπηρίας. Η προστασία της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής υγείας αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία και πρέπει να απολαμβάνεται σε ίση βάση με τους άλλους.

Επιπλέον, σύμφωνα με:

• την παρ. 6 του άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική της χώρας»,
• τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που η χώρα μας κύρωσε μαζί με το Προαιρετικό της Πρωτόκολλο με το Ν. 4074/2012,
• το ΚΕΦ. Β’ του Ν. 4488/2017 που περιλαμβάνει τις «Κατευθυντήριες Διατάξεις Υλοποίησης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες», και συγκεκριμένα την παρ. 1 του άρθρου 61 (Γενικές Υποχρεώσεις) ορίζει ότι: «Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ. Ιδίως υποχρεούται: α) να αφαιρεί υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους, β) να τηρεί τις αρχές καθολικού σχεδιασμού σε κάθε τομέα της αρμοδιότητάς του ή της δραστηριοποίησής του, προκειμένου να διασφαλίζει για τα ΑμεΑ την προσβασιμότητα των υποδομών, των υπηρεσιών ή των αγαθών που προσφέρει, γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια, συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ΑμεΑ, ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στον τομέα αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του»,
• την παρ. 2 του άρθρου 63 του Ν. 4488/2017, «Καθολικός σχεδιασμός διοικητικών προϊόντων, περιβαλλόντων και υπηρεσιών, εύλογες προσαρμογές», η οποία αναφέρει ότι: «Τα διοικητικά όργανα και οι αρχές υποχρεούνται να λαμβάνουν ενδεδειγμένα μέτρα προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες ενός ή περισσότερων ΑμεΑ προκειμένου να διασφαλιστεί η αρχή της ίσης μεταχείρισης. Στις ως άνω εύλογες προσαρμογές, οι οποίες παρέχονται υπό την προϋπόθεση της μη επιβολής δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, περιλαμβάνονται (…) εξατομικευμένη προσαρμογή διαδικασιών ή πρακτικών, (…)»,
• τo άρθρο 20 της υπ’ αριθμ. 16996 ΚΥΑ (ΦΕΚ. 932/23.02.2023), «Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία και Υποσύστημα Κάρτας Αναπηρίας», που αφορά στην κάρτα αναπηρίας,

απευθυνόμαστε σε εσάς και ζητάμε τη συμπερίληψη της κάρτας αναπηρίας ως δικαιολογητικό για την υπαγωγή στην κατηγορία εξαίρεσης των φοιτητών με αναπηρία και την άμεση έκδοση συμπληρωματικής εγκυκλίου.

Πιστεύουμε πως θα κατανοήσετε τη σοβαρότητα του εν λόγω θέματος, κι ευελπιστούμε στην άμεση και θετική ανταπόκρισή σας στο ως άνω δίκαιο αίτημά μας και στην ενημέρωση της Συνομοσπονδίας για την εξέλιξη αυτού.

Εν αναμονή της άμεσης ανταπόκρισής σας, σάς ευχαριστούμε θερμά.

 

Με εκτίμηση

 

Ο Πρόεδρος

Ι. Βαρδακαστάνης

 

Ο Γεν. Γραμματέας

Β. Κούτσιανος

 

Τώρα μπορείτε να ενημερωθείτε για όλες τις εξελίξεις στο χώρο της Αναπηρίας στην ιστοσελίδα της Ε.Σ.Α.μεΑ.: www.esaea.gr ή www.esamea.gr.

 

Πηγή: www.esamea.gr