Άγνωστες οι αιτίες, για τις οποίες, ο άνθρωπος αυτός ο Τσαμουρτζής, δε μνημονεύεται, από τους αρμόδιους, των μουσικών πραγμάτων…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΚΑΡΑΒΕΛΗΣ
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966, όπου και ξεκίνησε μουσικές σπουδές σε ηλικία έξι ετών, παρακολουθώντας μαθήματα κλασσικού πιάνου, με άριστους δασκάλους: Ζ. Χατζηπανωρίου, Ε. Βαλαχή (πτυχίο) και στη συνεχεία Χ. Παρθενιάδη – Φλώρου, Π. Μπεράτη (δίπλωμα), αποφοιτώντας αντιστοίχως με Άριστα παμψηφεί και Διάκριση. Επί σειρά ετών παρακολούθησε μαθήματα ανώτερων θεωρητικών λαμβάνοντας με τις ανώτατες τιμητικές διακρίσεις τα πτυχία Αρμονίας, Ενοργάνωσης και Διεύθυνσης Μπάντας, Αντίστιξης, Φούγκας, και Σύνθεσης. Μελέτησε Ενορχήστρωση αρχικώς με τον Μ.Ροζάκη και εν συνεχεία με τον Κ.Κλάββα, ενορχήστρωση για μικρά και μεγάλα ορχηστρικά σύνολα. Το 1985 εισήχθη στο νεοσύστατο τότε τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ., όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του με Πτυχίο Μουσικολογίας, ενώ η διπλωματική εργασία αποφοίτησής του διαπραγματευόταν την ζωή και το έργο του πολυσχιδούς Έλληνα τυφλού χορδιστή και εφευρέτη Ευάγγελου Τσαμουρτζή, αναδεικνύοντας ουσιαστικά για πρώτη φορά, άγνωστες πτυχές της προσωπικότητάς του. Ως πιανίστας έχει συμπράξει τόσο σε συναυλίες μουσικής δωματίου πραγματοποιώντας το 1994 κύκλο εμφανίσεων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κατερίνη, με έργα για φαγκότο και πιάνο, όσο και συναυλίες ορχηστρικής υφής (Jesus Christ Superstar, 1997 & Showtime 1999). Επί σειρά ετών συνεργάσθηκε στενά με αρκετά ωδεία (Πινδάρειο, Ραΰμόνδη, Ευγενίδειο, Χ.Α.Ν., Λυκαβηττού, Αναγέννηση, Κεντρικό, Ελληνικό (Κεντρικό ίδρυμα & Αμαρουσίου), διδάσκοντας πιάνο, ανώτερα θεωρητικά, ιστορικά μαθήματα καθώς και σύνθεση, ενώ από την τάξη του έχουν αποφοιτήσει την τελευταία εικοσαετία περισσότεροι από 150 μαθητές με αξιόλογη καλλιτεχνική πορεία. Τα τελευταία χρόνια είναι καθηγητής σύνθεσης, ανώτερων θεωρητικών και πιάνου στο ωδείο «Ορφείο» Αθηνών και στο Εράτειο ωδείο. {ΠΗΓΗ: από το πρόγραμμα ΤΕΛΕΤΗΣ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ – ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ – ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ – 19/09/2009 – ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΩΔΕΙΟΥ ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ (Δ.Ω.Μ.)}
Ακολουθούν βιογραφικά στοιχεία για τον εξαίρετο, ευφάνταστο και πρωτοπόρο μουσικοσυνθέτη, που με το πείσμα το και τα όνειρά του κατάφερε να προηγηθεί κατά πολύ της εποχής του.
Που κατάφερε να βρίσκεται το ίδιο μπροστά και του σήμερα, αφού ήταν από τους πρώτους που πειραματίστηκαν με «ανορθόδοξους» συνδυασμούς οργάνων, όπως το περίφημο «αιολικό ντετσέτο» του, που αποτελείτο από 10 όργανα: κουαρτέτο εγχόρδων με σουρντίνες πλην του 1ου βιολιού, πιάνο, τσελέστα, 2 άρπες, κύμβαλα, ντέφι, ταμπούρο, γκονγκ, κάσα ρουλάντε).
Ο ίδιος που έφερε στη Γαλλική Ακαδημία Καλών Τεχνών, δύο Ανακοινώσεις, για την έλξη των φθόγγων στο μουσικό άπειρο και για τη σχέση των φυσικών φαινομένων με την τέχνη, αποδεικνύοντας, με τα όργανα της ορχήστρας το μουσικό λόγο του ύψους του ήχου, σε αναλογία προς τον μαθηματικό λόγο της καμπύλης της παλίρροιας και της αμπώτιδος στον ωκεανό.
Για τις επιστημονικές αυτές ανακοινώσεις του παρασημοφορήθηκε από τη Γαλλική Ακαδημία.
Έστησε ολόκληρη ομάδα διάδοσης του Πολύχορδου σε όλο τον κόσμο…
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΕΒΙΔΗΣ
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1886, απεβίωσε στο Παλαιό Φάληρο το 1951. Διακεκριμένος συνθέτης, καταγόμενος από ιστορικές οικογένειες στρατιωτικών και πολιτικών της Κωνσταντινούπολης. Έδειξε από μικρός την ιδιαίτερη μουσική κλίση του. Σπούδασε στο Ωδείο Λότνερ και στο Ωδείο Αθηνών (1898-1905) στις τάξεις των Καρόλου Μπέμερ, Λαυράγκα, Μαντσίνι και Φρανκ Σουαζύ. Συνέχισε στο Ωδείο της Λοζάννης 1906-7, τάξη του Αλεξάντρ Ντενερεάζ και στη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου (1907-8) με τους Φρήντιχ Κλόζε (φούγκα), Φέλιξ Μοττλ (ενορχήστρωση) και ίσως τον Ρίχαρντ Στράους (σύνθεση). Το 1908 τιμήθηκε με το Βραβείο σύνθεσης «Φραντς Λιστ» για τη «Ρομαντική Σονάτα για πιάνο», σε φα ελάσσονα, έργο 16 (σύνθεση κυκλικής φόρμας με πολλά δραματικά ξεσπάσματα). Επέστρεψε για λίγο στην Ελλάδα και το 1910 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γαλλία. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πήγε εθελοντής στον γαλλικό στρατό, με αποτέλεσμα να πάρει τη γαλλική υπηκοότητα. Συνολικά έμεινε στο Παρίσι 22 χρόνια. Εκεί ευτύχησε να ακούσει τα περισσότερα έργα του να εκτελούνται στις συναυλίες Colonne (υπό τη διεύθυνση του Γκαμπριέλ Πιερνέ), στα κοντσέρτα Pasdeloup, στα Conserts Rouges, Staram, Τouche και στις συναυλίες διάσημων μαέστρων (λ.χ. ο Κουσεβίτσκυ, εκτός από το Παρίσι, συμπεριέλαβε έργα Λεβίδη και στα προγράμματά του της Ν. Υόρκης). Το 1932 εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και δίδαξε στο Ελληνικό Ωδείο και στο Μουσικό Λύκειο Αθηνών (στους διάφορους κατά καιρούς μαθητές του και οι: Μενέλαος Θεοφανίδης, Θωμάς Ι. Μπαϊρακτάρης, κ.α.). Το 1933 διορίστηκε στη Φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων και μετά, στα Υπουργεία Τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης και Παιδείας. Το 1934 ίδρυσε το Φαληρικό Ωδείο (σήμερα παράρτημα του Ελληνικού Ωδείου) στο οποίο δίδασκε πιάνο και η σύζυγός του Λέλα Λεβίδη. Επίσης ασχολήθηκε ειδικά με το «Πολύχορδον» του Ευάγγελου Τσαμουρτζή, συνθέτοντας έργα και γράφοντας μάλιστα ειδική μέθοδο γι’ αυτό. Στο διάστημα 1945-1947, την περίοδο που ο Καλομοίρης είχε αποσυρθεί, διετέλεσε πρόεδρος της ΕΕΜ. Στη συνέχεια και μέχρι το 1948) ξαναπήγε στο Παρίσι, για να επιστρέψει και να πεθάνει στην πατρίδα του σχεδόν απαρατήρητος. Όσο ήταν στη Γαλλία, ο Λεβίδης με το ψευδώνυμο D. Sidivel –το επίθετό του ανάποδα- μελοποίησε αρκετά ελαφρά τραγούδια σε στίχους γαλλικούς και δικούς του, ενώ στον αντίποδα, ήταν ο πρώτος συνθέτης που έγραψε μουσική για τον Μωρίς Μαρτενό και το ηλεκτρικό του όργανο Ondes Martenot (“Κύματα Μαρτενό”), συνδέοντας το όνομά του, με τις πρώτες συναυλίες του οργάνου, στο Παρίσι 20/04/1928 και στην Αθήνα 22 και 24/03/1932.
Κατά τον Γ. Λεωτσάκο, ο Λεβίδης, έγραψε και το θεωρητικό πόνημα «Τεχνική της Μουσικής Τέχνης», που ήταν μισοτελειωμένο το 1949, αλλά δεν έχει ακόμα εντοπιστεί.
Ως δημιουργός, ωθήθηκε από τον πιεστικό μυστικισμό του, να επεξεργαστεί πρωτότυπα και λεπτοφυή ηχητικά πλέγματα.
Η ιδιότυπη τεχνοτροπία του, περιβάλλει τις συνθέσεις του, με ονειρική ατμόσφαιρα και με οράματα παραδείσιας απεραντοσύνης, μια «μετα-ιμπρεσιονιστική» τεχνική, αξιοσημείωτα εκλεπτυσμένη, που καθιστά ευδιάκριτο τον εμπνευστή της: έναν μουσικό της μοντέρνας «ορθοδοξίας», έναν τεχνίτη του «εσωτερικού» ρυθμού και των ανεπαίσθητων αντιθέσεων ηχοχρωμάτων και πυκνοτήτων, έναν αθεράπευτο νοσταλγό της αρχαιοελληνικής «τροπικής» κομψότητας μα και ρωμαλεότητας, έναν υπερευαίσθητο ποιητή των ήχων και τελικά, έναν ακόμα μεγάλο Έλληνα συνθέτη στα αζήτητα…
Το 1974 ο κληρονόμος του Φαίδων Μπουμπουλίδης δώρισε στην Εθνική Βιβλιοθήκη όσα μουσικά χειρόγραφα του Λεβίδη διέθετε. Επίσης, στο Μουσικό Αρχείο του Γ. Λεωτσάκου, σώζονται πολλές από τις γαλλικές εκδόσεις έργων του συνθέτη, κυρίως του Οίκου F. Durdilly- Ch. Hayet, Succeseur. Παρ΄ όλα αυτά, σημαντικό μέρος του έργου του είναι προς το παρόν χαμένο.
Τα κυριότερα έργα του:
α) σκηνικά: «Ο βοσκός και η νεράιδα» – μονόπρακτο μπαλέτο, το οποίο το 1923 η Ίντα Ρουμπινστάιν το τίμησε με το χορό της. «Το φυλαχτό των θεών», μπαλέτο, (σώζονται αποσπάσματα).
β) για ορχήστρα: «Μικρή Σουίτα» σε ρε μείζονα για έγχορδα 1902-3 ή 1904-5, δύο «Πρελούντια» σε ντο μείζονα και ρε ελάσσονα 1910, «Συμφωνικό ποίημα» για βιολί ή «Κύματα Μαρτενό» και ορχήστρα 1926, «La Terre dans l΄ Espace» («Η γη στο διάστημα»), συμφωνικό ποίημα για μεγάλη ορχήστρα, «Χορογραφικαί στροφαί», συμφωνικό ποίημα.
γ) για οργανικά σύνολα: «Variations», για φλάουτο, αγγλικό κόρνο, 2 κλαρινέτα, σαξόφωνο, κλαρινέτο μπάσο, τρομπέτα, πιάνο, άρπα και κρουστά, «Αρχαϊκός ύμνος», για κουϊντέτο εγχόρδων, άρπα, όμποε και κρουστά, «Divertissent» («Ντιβερτιμέντο»), για αγγλικό κόρνο και «αιολικό ντετσέτο», 1911,
δ) για φωνή και ορχήστρα: «Νεκρική πομπή», μεγάλο συμφωνικό ποίημα για μικτή χορωδία και ορχήστρα, γραμμένο για τη μετακομιδή των βασιλικών σκηνωμάτων στην Αθήνα ή … για τους πεσόντες αγωνιστές 1940-41, όπως γράφει το 1946 το Πρόγραμμα της Α΄ εκτέλεσης του έργου… . «4 Περσικά Ρουμπαγιάτ», στίχοι Ομάρ Καγιάμ, Χαφίζ, 1912-1914: «Ξύπνησε πια», «Μόνος με σένα», «Σκέψου», κ.λπ., «Σειρήνα-Θαλασσινό», σε κείμενο Λεβίδη, για φωνή και ορχήστρα ή «αιολικό ντετσέτο» 1926, «De Profundis» («Εκ βαθέων»), σε κείμενο Λεβίδη, 1929, «Το κυπαρίσσι», σε στίχους Παλαμά, 1934, «Νοσταλγικό τραγούδι», για μικτή χορωδία χωρίς κείμενο και ορχήστρα, «Ο Τάφος» για φωνή, αγγλικό κόρνο και «αιολικό ντετσέτο», «Τα παληκάρια της Πίνδου», για χορωδία και ορχήστρα 1941, «Ιλιάδα», για απαγγελία, χορωδία και ορχήστρα, 1942-1943, «Ο Λεβέντης και ο Χάρος» 1944.
ε) πιάνο-μουσική δωματίου: «Μενουέτο» 1898, «Εμπρομπτύ» σε σι ελάσσονα 1902 ή 1903, «Σονάτα» 1908, «Φούγκα» σε μι ελάσσονα για κουαρτέτο εγχόρδων, «Κουαρτέτο εγχόρδων» και αρκετά έργα για πολύχορδο.
στ) τραγούδια (φωνή-πιάνο): σώζονται 11, τα περισσότερα τυπωμένα στη Γαλλία (μερικά είναι και ενορχηστρωμένα).
Επίσης πολλά ελληνικά τραγούδια σε δικούς του στίχους και θρησκευτικές συνθέσεις.
Από τα συμφωνικά έργα του Λεβίδη, η ΚΟΑ έδωσε σε Α΄ εκτέλεση τα εξής: «Δύο πρελούντια» 21/03/1943, «Το Κυπαρίσσι» 08/04/1945, «Ο γυρισμός στη σκλαβωμένη πατρίδα» 26/101945, «Μικρή Σουίτα σε ρε μείζονα» (23/06/1945, «Ιmpromptu» 15/07/1946, «Νεκρική Πομπή» 26/10/1946. (ΠΗΓΗ: 1.- Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής τόμος 3 Τάκη Καλογερόπουλου 2.- http://www.classicalmusic.gr 3.- http://thesaurus.iema.gr 4.- http://en.wikipedia.org 5.- Διάφορες πληροφορίες από φυλλάδια κ.α.)
πηγή: www.musicheaven.gr
